ahoukî
Etimolodjeye
candjîDo viebe « houkî », avou l’ betchete « a- » des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.hu.ˈkiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.hu.ˈkiː/
- Ricepeures : a·hou·kî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | candje |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | candjîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | candjans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | candjnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | candjrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | candjive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | candje |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | candjî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
ahoukî (viebe å coplemint)
- fé vni ene sakî tot l' houcant.
- I passe sol pavêye : ahoukîz l' cial, nos lyi alans fé s' manêye. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- Li rôzé solo pleure do n’ poleur aswadji
Totes ces ptitès måjhones k’ ont l’ air di l’ ahoukî. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Tåv’lê d’iviér », 1912, p.23 (fråze rifondowe).
- (noûmot) fé vni oficirmint.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
- assaetchî tot fjhant on brut.
- Li tindeu s' sieve d' apels po-z ahoukî les oujheas. — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjî- ahoucaedje
- Loukîz a : « houkî »
Sipårdaedje do mot
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîPårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | ahoukî | ahoukîs |
femrin | ahoukeye | ahoukeyes |
ahoukî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "ahoukî".
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | ahoukî | ahoukîs |
femrin padrî | ahoukeye | ahoukeyes |
femrin padvant | ahoukeye | ahoukeyès |
ahoukî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- k' a stî houkî cial djondant.