ripoizer
avou ene sipotchåve voyale | avou ene divanceye voyale | sipotcheye cogne |
ripoizer | erpoizer | rpoizer |
Etimolodjeye
candjîDo viebe « poizer » avou l’ betchete « ri- » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀi.pwa.ze/ /ʀi.pwɛ.ze/ /ʀi.pwa.zɛ/ /ʀy.pwɛ.ze/ /ʀy.pwa.ze/ /ʀɛ.pwa.zɛ/ /ʀy.pɔ̃.ze/ /ʀœ.pɔ̃.ze/ /ʀɛ.pɔ̃.ze/ /ʀi.pɔ̃.ze/ /ʀɛ.poː.ze/ /ʀɛ.puː.ze/ (betchfessî oi), (36 prononçaedjes).
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀi.pwa.ze/
- Ricepeures : ri·poi·zer
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | r(i)poize |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | r(i)poizez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | r(i)poizans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | r(i)poiznut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | r(i)poizrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | r(i)poizéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | r(i)poize |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | r(i)poizé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
ripoizer
- (v. sins coplemint) esse coûtchî (e-n ene metowe plaece).
- L' efant rpoize påjhûlmint; on-z a fwait l' vude åtoû, Et minme baxhî li stôre, dabôrd ki l' solo djinne — Gilbert Leponce), divins «Anouwaire do Cavo lidjwès», 59, 1939, p. 32) (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) esse eteré (e-n ene metowe plaece), tot djåzant d' on moirt.
- Et cwand l' viye croe ki tome e-n ene blesse
Årè tot fini do toumer,
I n' dmeurrè pus rén d' çou k' dj' inme,
Ki m' rapinsreut çou k' dj' a-st inmé.
Et la, dji rpoizrè mi-minme. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Li Tossaint", p.39 (fråze rifondowe).
- Et cwand l' viye croe ki tome e-n ene blesse
- (v. sins coplemint) leyî prinde li gosse des sminces, po del bire, do té.
- Après, leyîz rpoizer vint-cwate eures.
- (viebe å coplemint) discrandi.
- C' est l' dirî ki rpoize les djambes.
- (viebe å coplemint) mete al tere (ene sacwè l' on tént dins ses mwins) (betchete ri- nén radjoutante)
- Å boird di l’ aiwe, i n’ prinda nén asteme a l’ enocin agayon metou la et, come a l’ abitude, divant di s’ dissoeler, i disfijha s’ diyamant po l’ ripoizer so l’ pire do batch — Jean-Claude Somja (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « si ripoizer ».
Parintaedje
candjî- ripoize
- ripoizaedje
- si ripoizer
- poize
- Loukîz a : « poize »
Sinonimeye
candjî- (esse coûtchî, esse eteré) : djire (vî mot)
- (esse metou so) : rashire
- (leyî prinde li gosse des sminces, po del bire, do té): rashire
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- ripoizer : R13
Ratournaedjes
candjîesse coûtchî