ratuzer

Walon (Rifondou) candjî

Do viebe « tuzer » avou l’ betchete « ra- » des viebes; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀa.tu.ˈze/ /ʀa.tu.ˈzɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀa.tu.ˈze/
Ricepeures : ra·tu·zer

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	ratuze
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	ratuzez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	ratuzans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	ratuznut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	ratuzrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	ratuzéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	ratuze
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	ratuzé
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

ratuzer

(viebe å coplemint) tuzer mwints côps, po fé ene sacwè d' bén (sovint dins ene shûte di mots «tuzer et ratuzer»).
- On-z a lomé l' novea calindrî li calindrî djulyin, pask' i fourit decidé pa Djule Cezår, mågré k' il a stî tuzé et ratuzé pa on lomé Sosigenes, èn asterloke ki vneut d'Alegzandreye — Louis Baijot (fråze rifondowe).
- Alez ! Dji vs lai ratuzer a çou k' dji vs a dit !…— Paul-Henri Thomsin, ratournant e walon Walon’rèye, tére di lédjindes, 1998, p. 41 (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) fé rawè el memwere.
- On coporå Trazignî; Des ratchatchas sol cayé Ki lyi bårèt s' vizaedje, Ça m' ratuze, li låme el misse, Li grand flandrin pår djivisse Ki boerléve ses boignes messaedjes Sol bati… Sol bati, sol batijhea — Lucyin Mahin.
- Motoit s' ratuzèt i, divintrinnmint, l' aweye del blanc-mousseye vinowe po ls eplocter disconte do tetanosse u del kéntosse— David Blaude, Li Rantoele, l° 106 p. 7.
(v. sins coplemint) tuzer al vude.
- Cwand k' on n' a pupont d' ovraedje, i shonne k' on-z est tot seu et on s' mete a ratuzer tote li sinte djournêye — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
(viebe å prono) : Loukîz a : « si ratuzer »..

tuzer mwints côps, kécfeye a håre et hote

Francès : repenser ^(fr), ressasser ^(fr) (l'idée), réfléchir ^(fr) (longuement)

fé rawè el memwere