Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « pistrix » (boledjresse) avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.

Prononçaedje

candjî

prusti (viebe å coplemint) (4inme troke) (codjowaedje)

  1. (mot d’ boledjreye-påstedjreye) pougnî tofer dins (del påsse), pol fé prinde.
    • Mi pere ou mi, nos molîs l’ grin al mwin ; mi mame prustixheut l’ påsse el mwaiye et pu, si dj’ aveu l’ aweure d’ esse el måjhone, dji ratindeu k’ on mete a cure — Émile Sullon (fråze rifondowe).
    • Abraham si dispaitcha po rmoussî e s’ toetea et dire a Sara : « Abeye ! Prustixhoz troes mezeures di fleur di farene et fé do pwin » Lorint Hendschel, Li Djneze (ratournaedje).
    • Overe, boledjî,
      Et fwai t’ mestî
      Li påsse a levé ;
      Prustixh li gougnot ;
      Fwai l’ doûs et bén rond Léon Bukens (fråze rifondowe).
    • Magrouyîs, spotchîs dins ses mwins,
      Nos n’ ershonnrans pus a grand tchoi
      Cwand l’ Bon Diu prustirè s’ nouve påsse Robert Mayence (fråze rifondowe).
  2. pougnî tofer dins (ene mole sacwè, on coir di djin).
    • Nanete rissaetcha s’ panti ; ele prustixha londjinnmint ses pîs tot houzés. Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
    • I l’ disgostéve ene miete et ele sopoirtéve må k’ i prustixhaxhe si tchå avou ses schaveusès mwins Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
  3. (imådjreçmint) rinde (ene sakî) come on vout k’ ele soeye.
    • L’ atulî nos hape po nos prustit come i prustixh do fier gletant, ele keuve ki spite, l’ acî ki cole, el veule ki crape Franz Dewandelaer (fråze rifondowe).
  4. apontyî sogneuzmint.
    • I sourdixh des fleurs, des caresses,
      Ki l’ avni por zels a prustiJoseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.51, “Hureux Jous” (fråze rifondowe).
  5. creyer, .
    • Si tos les omes ont stî prustis
      Come vos, come mi,
      On trouve k’ i n’ sont nén fwaits tertos
      Come mi, come vos. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Come mi, come vos», p.131 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. ci n’ est nén l’ ci ki prustixh ki magne li tåte : dijhêye cwand ene sakî aprestêye po-z aveur ene sacwè, et k’ c’ est èn ôte ki l’ a.

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Mots vijhéns

candjî

Rilomêye do mot

candjî

tchoezi come modele po les viebes del cwatrinme troke sol Wikipedia walon.

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
pougnî et rpougnî po fé del påsse
pougnî tofer dins ene mole sacwè
imådjreçmint

Pårticipe erirece

candjî
singulî pluriyal
omrin prusti prustis
femrin prusteye prusteyes

prusti omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "prusti".
    • I m’ shonna vey[…]
      Grand, maigue et setch, prusti d’ tos niers
      Tot racrapoté dvins s’ mousseure,
      Monsigneur li boulome IvierMartin Lejeune, "L’iviêr èt l’amour" (fråze rifondowe).

Codjowa

candjî
Dobès rfondowes
prusti   prustixh
Do viebe «prusti»
  1. indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
  2. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece

Waitîz eto

candjî

  Lijhoz l’ årtike prustixhaedje so Wikipedia