Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Bodje « pingne », avou l’ cawete di codjowaedje «  » des viebes

Prononçaedje candjî

Viebe candjî

pingnî (2inme troke) (codjowaedje)

  1. (viebe å coplemint) bén assonrer les tchveas da (ene sakî), avou on pingne.
  2. (viebe å coplemint) passer on pingne po ene ôte ovraedje, come li srissaedje del tchene, do lén, li plouzaedje del linne; passer on rustea so les costés d’ ene tcherêye di four e vrak.
    • Ni rovyîz nén d’ pingnî vosse tcherêye divant d’ rivni !
    • On broyoe, c’ esteut come on bok, avou on bwès come on S, et èn ôte bwès ki s’ î adaptéve ; on fjheut passer l’ lén ddins ; après, on l’ sipindjive, pu on l’ pingnive. Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece.
  3. (viebe å coplemint) bouxhî.
  4. (viebe å coplemint) touwer
    • Les måyes, elzès fåt pingnî : i fjhèt do toirt al tchesse.
  5. (viebe å prono) :  Loukîz a : « pingnî »..

Ratourneures candjî

  1. cwand on n’ a k’ deus tchveas, i fwait åjhey di les pingnî
  2. ostant pingnî on diåle ki n’ a pont di tchveas : dijhêye po åk di nén possibe.
  3. si pingnî avou ene fortchete : i n’ s’ a nén pingnî.
  4. èn si nén pingnî avou on clå : i fwait des ovraedjes di hôt livea.

Parintaedje candjî

Sinonimeye candjî

Ortografeyes candjî

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : S44

Ratournaedjes candjî

arindjî ses tchveas
passer on pingne dins del tchene
passer on pingne dins del linne
bouxhî so
touwer

Pårticipe erirece candjî

singulî pluriyal
omrin pingnî pingnîs
femrin pingneye pingneyes

pingnî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "pingnî".
    • I s’ a pingnî avou ene fortchete.
    • Dinltins, a ene dicåce, cwand i n’ s’ avént nén pingnî, i n’ s’ avént nén amuzé. Lucyin Mahin.

Addjectif candjî

singulî pluriyal
omrin pingnî pingnîs
femrin padrî pingneye pingneyes
femrin padvant pingneye pingneyès

pingnî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. k’ a-st arindjî ses tchveas.
    • Ene eure divant, il esteut ddja la, bén rlavé, bén pingnî, nete come on piele. Ben Genaux.
    • Li Rossea n’ esteut djamåy ni lavé, ni rispåmé, ni pingnî. Joseph Bily.