mouwea
mouwea | moya |
Etimolodjeye
candjîBodje « mouw- » (d' on tayon-bodje latén « mutus » di minme sinse), avou l’ cawete « -ea »; mot cité dins l’ FEW 6/3 312b.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /mɔ.ja/ /mu.ja/ /mu.wɛː/ /mɔ.wɛː/ (cåzu k’ deus prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /muw.ja/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke)
- Ricepeures : mou·wea
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | mouwea | mouweas |
femrin padrî | mouwale | mouwales |
femrin padvant | mouwale | mouwalès |
mouwea omrin
- (mot d’ medcén) ki n' sait cåzer, a cåze d' ene mancance å cervea.
- Dizeu l’ cotjhea -
Mouwea,
Come a l’ awaite -
Ridoxhant d’ croes,
Peneus,
Rawåde èn aite. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Payîs walon », 1922, p.91-92 (fråze rifondowe). - I pårléve d' ostant dpus k' il aveut dmoré lonmint mouwea; mins ç' n' ît fok po traitî les medcéns d' pô-foirts eyet d' fossîs, el syince d' asblawete eyet les apoticåres di martchands d' soda pus biesses k' el pidjon do grand Zande, ki, malåde, s' aveut rfwait e boevant do purea. — René Painblanc (fråze rifondowe).
- Dizeu l’ cotjhea -
- ki n' respond nén, ki n' dit rén.
- Oyoz vs cisse kimere la ? Ele n' est nén mouwale, edon ! — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Ci n’ est nén po çoula k’ i vos fåt dmorer mouwea, Louwis — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
- Dj’ a des rujhes e m’ måjhone. Dji n’ sopoite pus waire les berdelaedjes da m’ feme. Ele ni s’ djoke nén di s’ plinde… di mes façons di dmorer mouwea — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
- (pa stindaedje do sinse) foirt biesse.
- ki n' evoye pupont d' son, tot djåzant d' ene clotche, evnd.
- Li cloke di scole pinda, mouwale, nute et djoû — Maggy Frisée (fråze rifondowe).
- (linwince) ki si scrît mins ni s' prononce nén, tot djåzant d' sacwants letes.
Ratourneures
candjî- li linwe d' on mouwea våt mî ki l’ cene d' on minteu
- mouwea come ene fosse
- Ni vs endè fjhoz nén: dji serè mouwale come ene fosse — Christine Tombeur (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjîmouwalté (noûmot)
Mots d’ aplacaedje
candjîSinonimeye
candjîDizotrins mots
candjîOmofoneye possibe
candjîmouwé (tot drole)
Sipårdaedje do mot
candjîw. do Coûtchant (mins nén a Nonne), w. do Mitan, w. do Levant (mins nén å fén Levant)
Ortografeyes
candjî(mouwea, mouwale & mouwet, mouwete); Loukîz a : « moya »
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîki n' sait cåzer, d' on dfåt fizike
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | mouwea | mouweas |
femrin | mouwale | mouwales |
mouwea omrin
- onk ki n' sait cåzer.
- Les mouweas s' etindèt pa senes et pa djesses — Motî Forir (fråze rifondowe).
- On monde di mouweas ni pôreut adiercî grand tchoi, mins i freut todi seur moens d’ måcules ki l’ nosse. — Arthur Xhignesse, « Bwègnes mèssèdjes & pititès gotes » (1905), p.13 (fråze rifondowe).
- Les caisresses voeynut passer des soriants, des grigneus, des pressés, des båyåds, des mouweas, des begyåds, des moléns ås paroles, des spepieus, des djan-fote, des målureus et mwints côps… on conteu d' fåves — Charles Massaux (fråze rifondowe).
- (mot d’ mangon) tiesse di bedot, sins l' linwe.
- On fjheut magnî do mouwea ås Côzakes — Motî Forir (fråze rifondowe).
Ratournaedjes
candjîWaitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike mouwea (discramiaedje) so Wikipedia