milouter
Etimolodjeye
candjî- Bodje « mi loute » (mi lote), plaijhant atôtchaedje di comere; avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; adon minme piceure ki les lomaedjes «Louloute», «Lolote». Li lote, foirt cråsse et avou s' lujhant pwel mostréve li beaté des cmeres, ki n' estént nén des clås.
- oudonbén : viebe fwait so "miloude", ribetchfessaedje di "midoûle" (feme foirt doûce). Li D eyet li R sont mostrés pal disfondowe di Nodwé : djë mëlodéye (dji miloûrdêye), avou divuzlaedje del cossoune.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /mi.lu.ˈte/ /mi.lu.ˈtɛ/ /mœ.lɔ.ˈde/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /mi.lu.ˈte/
- Ricepeures : mi·lou·ter
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | miloute |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | miloutez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | miloutans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | miloutnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | miloutrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | miloutéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | miloute |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | milouté |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
milouter (viebe å coplemint)
- fé bén åtoû (d' ene sakî, d' ene biesse).
- Li gade, ele pårtaedje li vicaedje des pôvès djins, et elle est sogneye, miloutêye, ureuse avou zels. — Émile Gilliard (fråze rifondowe).
- Il a stî milouté pa les deus vîs ki l' ont pouri gåté sins s' è rinde conte. — Henry Matterne (fråze rifondowe).
- Ostant vey on tchet po s' fé milouter, gnåwåd åtoû d' ene djin. — Auguste Laloux (fråze rifondowe).
- Signeur, Vos ki fwait lever l' solo so les bons et so les metchants, et dner del plouve ås djusses et ås petcheus: loukîz nos, et nos milouter, et nos candôzer. — George Staelens (fråze rifondowe).
- bén s' ocuper d' (ene sacwè).
- Ké bouneur d' aveur sayî, on côp di s' veye, li pus råle biyoke, sins bourder, ki Zande miloute dins s' djårdén. — Joseph Decossaux (fråze rifondowe).
- (pus stroetmint) passer s' mwin doûçmint.
- Avou s' mwin a s' dos, i montéve cobén disk' al hantche e l' miloutant. — Auguste Laloux (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjî- gåter
- (mots foirt près dins leu sinse, et avou l' minme djeu d' cossounes) : midoûler, midoner, amilourder, adolmiter, amidjoler
Mots vijhéns
candjîSipårdaedje do mot
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîfé bén åtoû d' ene sakî
fé s' ocuper d' ene sacwè
- Francès : choyer (fr), bichonner (fr), traiter avec le plus grand soin (fr)
- Neyerlandès : vertroetelen (nl)