doukî
Etimolodjeye
candjîBodje * « dōken » vî tîxhon, avou l’ sinse d’ « ewalper divins l’ lénçoû », do vî vî tîxhon *dōkijan (« aclatchî avou ene loke »), lu-minme di *dōkaz (loke), do vî uropeyin *dʰwōg- (mousmint). Racuzinåve avou l’ neyerlandès « doeken », li sanscrit « ध्वज », l’ islandès « dúkur », l’ almand « tuchen », l’ inglès « deech »
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /du.kiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /du.kiː/
- Ricepeures : dou·kî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | douke |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | doukîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | doucans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | doucnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | doucrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | doukive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | douke |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | doukî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
doukî (v. sins coplemint)
- mori, dihoter.
- A l’ tchîf di mo tins, i s’ levént et tchantént-st ene plate ewaerante dilaminte. Li londjinniveuse muzeure rihoukive li tchant des moennes. Troes côps si ratchesse-st on resploe, amon ki les dierins mots fouxhénxhe : « doukî ! doukî ! n’ doukirans avou ! » (conte ; Mignon et l’ nûton Tonké).
- mori di foû-naturele manire.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Sinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîÔtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- doukî : divins l' site internete "le cercle médiéval, "Mignon et le nain Tonké", ene codjowêye fråze e walon wice nos rtrovans li mot "doukî" (https://www.lecerclemedieval.be/legendes/Mignon-et-le-nain-Tonke.html).
I gn a cåzu rén dins ci hagnon ci, mins si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « doukî », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el Djivêye des motîs do walon.