Li rfondaedje di ç’ mot cial est co so balance. Fåt i scrire « scoler » u « escoler » ?

Etimolodjeye

candjî

Bodje vî francès « escoler » avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) scole
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) scolez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) scolans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) scolnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) scolrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) scoléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) scole
pårt. erirece (dj’ a, vos av) scolé
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

scoler (viebe å coplemint)

  1. (mot des scoles) aprinde des sacwès a (des efants, des grandès djins).
    • S' il a si bén fwait s' messaedje, c' est k' on l' aveut scolé Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Il a bén scolé s' feme Motî Haust (fråze rifondowe).
    • On voet bén kî vs a scolé Motî Haust (fråze rifondowe).
    • Vos, (a Mareye), escolez l’ , vos åroz mî l’ toû ki mi. Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.16 (fråze rifondowe).
    • A foice di m’ escoler pask’ i m’ faleut tot cnoxhe po viker, on m’ a hati l’ cervea.
      Gn a-st ene årmêye d’ idêyes k’ moennèt bacara sins s’ arester. Dj’ a l’ tiesse come on saeyea Guy Cabay, "Pôve tiesse" (fråze rifondowe).
    • Ci n' est nén ene råjhon po-z escoler l' gamene — Jacques Bernkens, "Cès mohes qu’on-z-ôt zûner" (fråze rifondowe).
    • Nos nos dvans do porshure li voye si bén atakêye, tot fjhant todi pus po-z-escoler les djonnes a nosse bea teyåte walon et fé d’ nosse mî po rinde binåjhe nosse binamé public Léon Demarche, "Li Rwèyåle Dramatique di Bår’hon a fièstî sès cint-ans", 2009 (fråze rifondowe).
    • Adon, c' est k' ça lyi schoyou d' vosse sonk, ca ci n' est pår nén k' vos l' escolexhe. Georges Simonis, "Li neûre rôbaleûse" (fråze rifondowe).
  2. (viebe å prono) s' acweri des novelès kinoxhances tot studiant.
    • Dj’ a bén sintou k’ i våreut mî
      Di m’ escoler dilé ene sakî
      Po fé m’ « rondeau » come el doet esse. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « A l’ wåde di Diu (D’après le Rondeau de Voiture) », 1925, p.99 (fråze rifondowe).
    • I s' saye portant a fé l' cujhene,
      Il a atchté des lives po s' escoler. Camille Gaspard (fråze rifondowe).
    • A t on djamåy rcôpé les aiyes
      A l' oujhea ki vout revoler ?
      Ni soeyoxhe don nén trop cruwels
      Å cminçant ki vout s' èscoler !
      Mi rimea n' est k' on tarlataedje,
      Mins djel tel tere do fond di m' cour. Martin Lejeune, 1895 (fråze rifondowe).

Parintaedje

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
Li mot n’ est nén dins : C8

Sipårdaedje do mot

candjî

w. do Levant

Ratournaedjes

candjî
aprinde des sacwès a des ôtes
s' escoler