schavêye
Ordinairmint | Dirî cossoune s’ on prononce /sk/ |
---|---|
schavêye | eschavêye |
-
schavêye (voye) a Belfontinne-e-l'-Årdene
-
Schavêye di Han (ancyin lét d' l' Aiwe di Lesse)
-
tere schavêye pa on rouwåd (Marok)
Etimolodjeye
candjîDo viebe « schaver » avou l’ cawete « -êye ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /ha.ˈvɛːj/ aschoûtez lu /ha.ˈve/ /ʃa.ˈve/ /ʃa.ˈvɛːj/ /ʃa.ˈvej/ /ska.ˈvej/ (betchfessî sch)
- (forcoridjaedje ch => tch) /t͡ʃa.ˈvɛːj/ /t͡ʃa.ˈvɘj/ aschoûtez lu
- (pa fondaedje do H prumrece lidjwès dins l' motlî des houyires) /a.ˈvej/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ska.ˈvɛːj/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : scha·vêye
Pårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | schavé | schavés |
femrin | schavêye | schavêyes |
schavêye femrin
- femrin pårticipe erirece (fok dins ene fråze al vwès passive), do viebe : «schaver».
- Li fosse a bénrade yeu stî schavêye.
Ratournaedjes
candjîSustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
schavêye | schavêyes |
schavêye femrin
- (mot des voyes et tchmins) voye k' on a trawé on tiene po l' fé passer.
- L' atelêye est ramanowe e l' schavêye — Motî Haust (fråze rifondowe)..
- Dji so coboye a l' Ouwess do Condroz;
Dji so-st on pôve coboy,
Et pattavå les voyes,
Ttossu rade k' el vint d' bijhe, dins les schavêyes, les tidjes,
Dji pedale come on sot — André Gauditiaubois, tchanté pa William Dunker (fråze rifondowe). - C' esteut onk di ces omes k' on veyeut davance, li bezaece so les rins, cori les tidjes et les schavêyes do Condroz — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
- A dj’ vèyu ?
Nos stindéyes di vèt’, au mwès d’ maîy,
Nos pachis cafloris, avou l’ bon timps,
Nos stindéyes di scaugnes d’oûs d’ l’èsté.
Nos pawas dins lès chavéyes
— Jacques Desmet, Dêrènes bates, Mélin, 2014.
- voye, voylete foyeye pask' il î court bråmint d' aiwe, et k' il î fwait berdouyeus.
- I fwait sovint yôrd dins les schavêyes.
- (djeyolodjeye) vå avou ses boirds come on U, schavé pa ene aiwe, u fwait på ployaedje djeyolodjike.
- Didins t' vijhnåve di bwès, di tienes et di schavêyes,
El trisse moirt comeléve des tchås totes cotrawêyes — José Schoovaerts, ratournant w;Victor Hugo (fråze rifondowe).
- Didins t' vijhnåve di bwès, di tienes et di schavêyes,
- plaece d' ene aiwe a setch.
- (mot d’ houyeu) lårdjeur d' ene voye k' on rsaetchive li tcherbon divant del bwejhler.
- (pa stindaedje do sinse) lårdjeur inte les deus rîlêyes di stançons.
- Dins les mwais teréns, on n' prind ki des schavêyes d' on mete — Motlî Van Calsteren sol houyreye (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjîschaver; Loukîz a : « schaver »
Sinonimeye
candjî- (voylete foyeye pask' il î court bråmint d' aiwe): schavea
- (ancyin lét d' ene aiwe k' a moussî dins tere e payis d' castinne): setch vå / setche vå.
Sipårdaedje do mot
candjîles cognes a vey avou l' houyreye s' ont dvou spåde so tot l' walon a pårti del disfondowe d' après Lidje.
Ortografeyes
candjîRatournaedjes
candjîsinse do mot k' est ratourné
- Inglès : steep-sided road
- Francès : route, ruelle encaissée (nén ratournåve direk e francès)
- F. lit desséché.
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
Sustantif
candjîschavêye femrin
- (mot d' houyeu) avançmint schavé dins ene taeye so on djoû.
- Les béles, å toet, shuvnut l' inclinåjhon, marcant les havêyes, erloyeyes dins l' ôte sinse pa les sclimbes — Firmin Callaert (fråze rifondowe).
Etimolodjeye : minme mot ki "schavêye",