Etimolodjeye

candjî

Calcaedje do francès « salade » (minme sinse), lu-minme di l' bodje occitan « salada » (salêye), do tayon-bodje latén « sal » (sé).

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
salåde salådes

salåde femrin

  1. (verdeure) sôre di verdeure avou des lådjès vetès foyes, ki l’ sincieus no, c’ est : Lactuca sativa.
    • Tot s’ divizant d’ traze a catoize,
      Ele cwitèt l’ martchî londjinnmint,
      Tinant, tchaeke, ene reuze e leus mwins,
      Plinne di salådes et di ramonasses. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «Les deux djas’resses», p.121 (fråze rifondowe).
    • So ç’ tins la, li feume aléve fouyer èt sarcler lès mwêchès-ièbes intèr lès-êrèyes di salôdes divins l’ corti. Mês nin po lontins : èle rintréve po fé one jate di cafè, sièrvou avou one pitite gote di blanc pèkèt, deûs nicnacs èt one tchike ôs-èfants po rinde do bon corèdje pol deûzime tchèrèye. — Fernand Barvaux, Li fènâ mwès do bon vî tins, Singuliers, 1-2009.
    • I vos fåt sgoter l' salåde Motî d’ Cerfontinne, a « sgoter » (fråze rifondowe et rarindjeye).
  2. (plante) pixhelét, {{sla|
    • Vos m' iroz cweri kékes salådes dins l' hourlea.
  3. ôte sôte di vete plante di corti, ki s' magne crowe.
  4. (mot d’ coujhnåjhe) maxhaedje di crowès verdeures.
    • Vouss co del salåde di tomates ?
  5. tchôd amagnî avou des verdeures ey ene såce å lård.
    • Dji vôreu tant rmindjî ene salåde di poreas.
  6. (mot d’ militaire) batreye avou toplin des moirts.
    • Vos sovnoz vs bén, Linåd, m’ tcher camaeråde
      Do fameus tins do grand Napoleyon,
      Ki nos rivnéns tot stourdis del salåde
      Ki les Cozakes nos dnît a côps d’ canon ? — Charles Duvivier de Streel, dins Li pantalon trawé (fråze rifondowe).
  7. (imådjreçmint) maxhisse di sacwès ramexhnêyes.
    • Evôye, mu dis-dje ! Et, sins crankî,
      Dju v's ènn' afait 'ne fameûse salåde.
      Martin Lejeune.

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Dizotrins mots

candjî

orayes di live, doûcete, andive, cabuzete

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : O4

Ratournaedjes

candjî
verdeure ås lådjès vetès foyes, Lactuca sativa
ôte sôres di vetès plantes di corti, magneyes crowes
frisse amagnî ås crowès verdeures
tchôd amagnî
maxhisse

Waitîz eto

candjî