beguene
Etimolodjeye
candjîS’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « beguene », el pout stitchî vaici.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bɛ.ɡɛn/ /bɛ.ɡin/ (fok deus prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bɛ.ɡɛn/
- Ricepeures : be·guene
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
beguene | beguenes |
beguenefemrin
- (e l’ eglijhe catolike) comere ki n' si mareye nén et moussî e-n on covint.
- Cwand l' djonne beguene rintra, n' è polant pus,
Ele touma flåwe do vey, so s' tcheyire,
Li håde tote fwaite do ptit Djezus. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Li nute dè noïé d'ine bèguène", p.9 (fråze rifondowe). - Les djins nos djhént "les masseurs", mins padrî nosse dos, i djhént tofer "les beguenes". — Émile Gilliard (fråze rifondowe).
- Po les fosses des beguenes, i faleut aler deus metes et dmey fond dins tere, målureus. — Jean-Jacques Gaziaux (fråze rifondowe).
- Cwand l' djonne beguene rintra, n' è polant pus,
- sôre di pidjole (!!! a-z aveuri).
- Il avént si bon do tchinler,
Do cori, lancî, do fé ene tchôke !
Nos cårpeas n’ avént nén pawou
Po fé ene beguene, on couperou. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.149, “Les p’tits bagneus” (fråze rifondowe).
- Il avént si bon do tchinler,
Ratourneures
candjî- ene beguene, ene halene, on lumçon, troes biesses sins råjhon : dijhêye po rabaxhî les beguenes.
- åmen, c' est po les beguenes, deyo gråciasse, c' est po les begasses, åvé, c' est po les curés : dijhêye po-z accepter çou k' l' ôte a dit.
- leyî pinser les beguenes :
- — Vos t’ là bin èwaré! Ci n’est qu’ djusse, hin? Tos les èployîs d’ l’Etat d’vèt k’nohe li wastate.
— Et ti pinses ?
Dji lais pinser les bèguènes. — Joseph Vrindts, Tot tûsant (1924), Ine sicole flaminde po nos Députés walons, p.49. - Lai tuzer les beguenes, ele ont mî l’ tins k’ nozôtes. — Joseph Mignolet, « Li tchèsturlinne dèl Bèle Rotche, 1922, p.15 (fråze rifondowe).
- — Vos t’ là bin èwaré! Ci n’est qu’ djusse, hin? Tos les èployîs d’ l’Etat d’vèt k’nohe li wastate.
Parintaedje
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjîbeguene
- Francès : sœur (fr), religieuse (fr)
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike beguene so Wikipedia