arnåjhe
Etimolodjeye
candjîBodje norwès * «hernest» (sinse ?); li coron «-jhe» n' avize nén esse etimolodjike, et n' si rtrouve waire dins l' parintêye, mins li scrijha est astoké del consyince linwistike di sacwants diccionairîs (corons «-je» et «-ése»); çou ki dene on mot avou l’ cawete « -åjhe »; mot cité dins l’ FEW 16 204a.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /aʀ.ˈnaːʃ/ /aʀ.ˈnoːʃ/ /aʀ.ˈneʃ/ /aʀ.ˈnes/ /aːʀ.ˈnoːʃ/ /ɛʀ.ˈnoːʃ/ (betchfessî å, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /aʀ.ˈnɔːç/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke)
- Ricepeures : ar·nåjhe
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
arnåjhe | arnåjhes |
arnåjhe
- (femrin) laid toû.
- C' est on laid djonne ki passe si tins a fé des arnåjhe ås djins — D.T.W.
- (femrin) laid moumint a passer.
- (femrin) plaece sins ôre.
- Kéne arnåjhe k' i m' a co fwait la — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- (omrin et femrin ) målåjhey efant.
- C' est bén des sacwès d' arnåjhe — D.T.W.
Ratourneures
candjî- cachî arnåjhe fr. chercher noise
- esse a l’ arnåjhe
Parintaedje
candjî- arnåjhî, arnåjheu (S0, S24, avou -ch-)
- arnåjhreye
Mots d’ aplacaedje
candjîSinonimeye
candjî- (laid toû) : Loukîz a : « kénte »
- (mwais moumint a passer) : Loukîz a : Motyince:målåjhmince po fé åk/walon
- (målåjhey efant) : arnagat, aldrouxhe, arlant, eplåsse
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : O100
Ratournaedjes
candjîlaid toû Loukîz a : kénte
- Francès : farce (fr) (de mauvais goût), plaisanterie (fr) (de mauvais goût)
mwais moumint a passer Loukîz a : Motyince:målåjhmince po fé åk/walon
- Francès : tracasserie (fr), agacerie (fr), anicroche (fr), ennui (fr), désagrément (fr), souci (fr); Loukîz a : Motyince:målåjhmince po fé åk/francès
målåjhey efant
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | arnåjhe | arnåjhes |
femrin padrî | arnåjhe | arnåjhes |
femrin padvant | arnåjhe | arnåjhès |
arnåjhe omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- målåjhey, d' èn efant, d' ene biesse.
- Il est arnåjhe come tot, ç' gamén la — D.T.W.
- Li tchvå est arnåjhe; c' est a cåze des tahons — D.T.W.
- Si dj' estans pår trop arnåjhe, i nos revoye a nos måjhons — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- T' åreus peu d' les vey ariver a t' måjhon, m' feye, télmint k' il ont des arnåjhes djonnes — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
Sinonimeye
candjîRatournaedjes
candjîsinse do mot k' est ratourné
- Francès : remuant (fr), malveillant (fr), intrépide (fr), insupportable (fr), turbulent (fr)