trén
(Redjiblé di trin)
Etimolodjeye
candjîCalcaedje do francès « train » (minme sinse) ; (tchuze d’ ene sorwalonde come rifondowe).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /tʀẽ/ /tʀɛ̃/ (betchfessî én) ; (minme prononçaedje cåzu pattavå).
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tʀẽ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
trén | tréns |
trén omrin
- vitesse do rotaedje, di l’ ovraedje.
- I va d’ on bon trén. — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Do trén k’ ça va, ça n’ serè nén po totshûte. — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- éndjin po tcheryî des djins u des martchandeyes d’ ene plaece a l’ ôte, ki va so des rays di fier.
- Les tchås ki l' trén aveut broyî, estént si noeres et si cmoudreyes ki l' eployî da monsieu Nanård si sinta fruzi tot ricnoxhant s' neveuse. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.39 (fråze rifondowe).
- Il a sôté djus do trén e berôlant, po n’ nén s’ fé må. — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Dj’ a rivnou å trén avou ene di Bietris.
- Li londmwin, prinde li trén disk’ a Ocgniye, pu èn ôte disk’ a Nameur. — Lucien Somme (fråze rifondowe).
-
Trén bedje.
Ratourneures
candjî- aler si ptit trén : aler tot doûçmint po bouter, po roter.
- cori a fond d’ trén : cori rade.
- aler on bea trén : esse mwais
- Il a stî on bea trén cwand il a veyou k’ ele si fotéve di lu. — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Vos årîz dit l’ Diåle et s’ trén : i saye di fé l’ grand menir.
- machine di trén : Prumî indjén, metou al tiesse do trén, et ki saetche les ôtes bokets (vagons).
- Ene machene di trén ni doet djamåy dmorer rasta — Henry Matterne (fråze rifondowe).
- trén al wapeur : prumire des sôres di trén.
- trén electrike : sôre di trén ki va a l’ electrike; sôre di djodjowe.
- i n’ fåt nén aler pus rade ki l’ trén
- drovi des ouys come ene vatche ki ravize passer on trén : drovi des grands ouys (di sbarmint).
Parintaedje
candjî(minme sourdant etimolodjike)
Mots d’ aplacaedje
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- trén : R13
Ratournaedjes
candjîindjén po tcheryî des djins u des martchandeyes d’ ene plaece a l’ ôte, ki va so des rays di fier
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike trén (rôlant indjén) so Wikipedia.
Prononçaedje
candjîSustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
trén | tréns |
trén omrin
- trén
- Didins l’trén di Nameur à Chalerwè, tayant n’ponte à m’crayon, dji tûse. — Clément Daulon, Li Tribunâl d’Èfants, Les Cahiers Wallons, 1955, lº 7, p. 99.