tonire
Loukîz a : «tonoere»
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « tonitrus » çou ki dene on mot avou l’ cawete « -ire ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /tɔ.ˈniːʀ/; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 3.64 .
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tɔ.ˈniːʀ/
- Ricepeures : to·nire
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
tonire | tonires |
tonire femrin (djinre diferin do sfwait mot e francès)
- (mot d’ meteyo) (brut) brut en èn oraedje, ki vént après l' aloumire.
- (fleur) rodje fleur ki florit e moes d' awousse el Walonreye, ki l’ sincieus no, c’ est : Papaver rhoeas.
- On côpéve des tonires divins les grins — Motî Forir (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- rôlmint d’ tonire.
- — Lès côps d’halbådes di sès sôdårs tchèrpintés d’plonk,
Lès rôl’mints dèl tonîre qui hatchît sès rampårs —
C’èst l’coûr plin d’djalos’rèye qui l’djâle potche so nosse monde…
— Joseph Mignolet, "Li tchant del croes",, 1932, p. 17.
- — Lès côps d’halbådes di sès sôdårs tchèrpintés d’plonk,
Parintaedje
candjî- Loukîz a : « toner »
Mots d’ aplacaedje
candjîSinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
candjîbrut d' oraedje
Mot-fråze
candjîtonire
- mostere li sorprijhe.
- Tonire ! T’ es crexhou, m’ fi, mins ti n’ t’ as nén ecråxhî ! K’ ass magnî, heye, el Rûsseye ?
VICTÔR. – Des crompires edjalêyes et des raecinetes d’ åbes, mwaisse. — Joseph Mignolet, « Al Bèle Fontinne », comèdèye di treûs akes, 1924, p.45 (fråze rifondowe).
- Tonire ! T’ es crexhou, m’ fi, mins ti n’ t’ as nén ecråxhî ! K’ ass magnî, heye, el Rûsseye ?
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike tonire so Wikipedia