Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
Alofômes di s(i)- / (e)s-
Cogne prumrece
(dirî voyale)
Dispotchaedje
(dirî cossoune)
Divanceye voyale
(dirî cossoune)
stouve sitouve estouve

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
stouve stouves

stouve omrin et femrin

  1. meube di scroufier, k' on-z î fwait do feu dvins, po s' tchåfer.
    • Ene sitouve å bwès, å mazoute.
    • Il ont atchté ene novele sitouve.
    • On afyive les tchitches so ene coidlete ådzeu del sitouve (M. Anselme).
    • Vinoz dlé l' estouve, k' avoz dit. Ene djate di cafè ? Nd a co bén (G. Brassens, redjårbé pa J. Beaucarne).
    • Li viye grand-mere, k' e-st a li stouve, s' awinne, påjhûle, viè Houbert, et, tot s' clintchant po djåzer a si ptit-fi, ele mete si bea vizaedje di viye feme e plinne loumireJoseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.179; "Mârtin" (fråze rifondowe).
    • El brune rimpli l' coujhene; l' estouve saetche et flameye
      Tins k' l' ome puplote, påjhire, rapetaxhant, mierseu,
      Ses ans yet des razans, ses espwers, ses freyeus,
      Les beas, les laids moumints di tote si vicåreye
      Henri Van Cutsem, "Clairs di lune" p. 49 (fråze rifondowe).
  2. meube del coujhene, k' on fwait a magnî dsu.
    • Dji n' mi såreu adure al sitouve electrike.
    • Metoz l' sope so li stouve.
    • Li djelêye di rodjès gurzales, el fåt fé cure tot doûçmint sol dirî del sitouve (M. Anselme).
    rl a: coujhnire.
  3. pitit tchåfaedje k' on bodje d' ene plaece a l' ôte po tchåfer.
    • C' est riskeus, saiss, di leyî broûler li stouve å gaz dins t' tchambe a coûtchî.
  1. (v.m.) bele plaece avou ene sitouve, la k' on s' mete al nute a l' ivier.
    rl a: pele.
  2. (v.m.) sistinme di tchåfaedje del bele plaece a pårti del coujhene, pa ene take k' i gn a å fond do feu a l' aisse.

Ratourneures

candjî
  1. li cofe; li pot; li batch u : l' ridant; el coviete u : li covieke ; li platene; les cekes; li bawete u : li gueuye u : li poite u : l' ouxh; li buze, les pates : pîces del sitouve.
    • Tot bodjant l' covieke del sitouve on pô e coisse, on-z alouméve li coujhene tins des prumirès munutes k' el nute touméve (G. Mottard).
  2. li baguete, u : li båre del sitouve : båre d' aluminiom metowes sol boird del sitouve po n' si nén broûler. rl a: meskene.
    • I sôkeye sol baguete di l' estouve (A. Carlier & W. Bal).
  3. li take di li stouve : li grosse plake do dzeu.
  4. fier di stouve : graweye, grawete.
    F. tisonnier.
  5. bwès di stouve : bwès soyî a 20 cm po poleur moussî dins les stouves a pot.
  6. l' estouve foume, u : ricraetche, u : ragole, u : boûtnêye, u : erboufe, u : rabôgueye : ele ravoye li foumire aviè l' tchambe. F. refouler la fumée.
    • Cwand les stouves riboufèt, c' est sene di plouve (M. Anselme).
  7. miner li stouve : li passer al mene di plonk. F. enduire de plombagine.
  8. Vos n' î cnoxhoz rén dins les buzes di stouve : dji n' vos dmande nén vost avis. Franwal: ahåyant po: "tu n'y connais rien".
  9. Dji n' î cnoxhe rén dins les stouves di bwès : dji n' m' î cnoxhe nén d' trop, dji n' so nén èn espert la ddins.
  10. vinde li stouve po-z aveur del hoye : vinde çou k' on-z a l' pus dandjî po-z atchter des cacayes.
  11. ele tchåfe si fier a deus stouves : ele hante avou deus galants a côp.
  12. fijheu di stouve : ome di mestî u societé ki fabrike des stouves. F.(B) poêlier.
    • Les pus rlomés fjheus di stouve, c' est a Cînè.
  13. sitouve di Lovin : sôre di stouve.
    • Apus k' les craheas del sitouve di Lovin, i gn aveut pont d' ebertacantès afwaires a s' disfé (J. Schoovaerts).
  14. li for, u li cofe del sitouve : la k' on mete a cure les pwins, dorêyes.
  15. ramoner li stouve : saetchî l' soûfe et les craheas k' i gn a ddins foû.

Parintaedje

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
  • Gm. chtoûve. Pc. ètûve.
  • F. poêle, cuisinière.
  • F. chauferette.
  • Ny. stoof. F. salon, salle de séjour, chambre commune. Alm. Stube.