schårdé
-
schårdêye boke
-
schårdé crestea
Prononçaedje
candjîhaurdé, hårdé, chaurdé, chaurdè, chârdé, chârdré, (è)scardé
Pårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | schårdé | schårdés |
femrin | schårdêye | schårdêyes |
pårticipe erirece omrin do viebe del prumire troke: «schårder»
- Kî çk' a schårdé l' djate ? — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | schårdé | schårdés |
femrin padrî | schårdêye | schårdêyes |
femrin padvant | schårdêye | schårdêyès |
schårdé omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- k' a on schård.
- K' ene assîte soeye ou nén schårdêye, çoula n' candje nén l' gosse d brouwet — Jean-Baptiste Bastien (fråze rifondowe).
- Cial, c' est ene viye pailete sins cawe;
La, c' est del savneure dispårdowe;
Ene schårdêye assiete sol djivå;
Et des resses di boure totavå. — Henri Forir, Satire en vers, 1836 (fråze rifondowe). - Awè, i nos fåt fiesti nos djins. Ni metoz nén l’ cene k’ est schårdêye, savoz ; si madame Mencheur touméve måye dissus, ele freut co des råtchåds. — Henri Simon, « Li Neûre Poye » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.81 (fråze rifondowe).
- (mot d’ medcén) k' a pierdou on dint di dvant (djin).
- Mi fiyåsse est schårdé — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Vola ene bele djonne feye. C' est damadje k' elle est tote schårdêye — Motî Forir (fråze rifondowe).
- (Catchîz vosse) schårdêye boke — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- Il a l' boke tote schårdêye — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- k' a pierdou des dints (usteye).
- On pingne tot schårdé.
- Ashiou sol boird d' ene schårdeye îpe,
Kinåve, li pere di nosse hierdî,
Hapéve ene moxhe tot foumant s' pupe,
Et schoûtéve les måvis k' xhuflént— Louis Lagauche, « Li p’tit hièrdî », Tchant I, Hanèsse èt Magrite (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- schårdés dints, plat di stin, råye ti gueuye dji tchirè ddins : måhonteus messaedje a on schårdé.
Mots d’ aplacaedje
candjîSinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- schårdé, schårdêye : R17 (a "schårdé crestea"), R10 (lére)
Ratournaedjes
candjîSustantif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | schårdé | schårdés |
femrin | schårdêye | schårdêyes |
schårdé omrin
- onk k' a pierdou on dint di dvant.
- On bea schårdé n' est nén laid — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
Rilomêye do mot
candjîLi mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke
- «El eschårdé» : novele da Djåclene Boitte
Ratournaedjes
candjîonk k' a pierdou on dint di dvant
- Francès : brèche-dent (fr)