Etimolodjeye

candjî

Bodje rûsse « палаш » (palach), sôre di spêye di cavalreye.

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
palasse palasses

palasse femrin

  1. (vî mot), (åre) sôre di longue sipêye.
    • Po çou k' c' est d' nozôtes, nos rpayîs bén tchir les kékes beas djoûs ki ns avéns passé cwand nos hertchéns nosse palasse avå les pavêyes, ki ns esténs firs d' esse fiçlés come des oficîs et ki ns fijhéns l' faråd dvins les tavienes! Dieudonné Salme, Li houlot (fråze rifondowe).
    • Sondje di grandeur ou five di glwere,
      Grand-pere shonnéve ehoubioné
      Tchaeke feye k’ i contéve ses victweres
      Et les côps d’ palasse k’ aveut dné. Martin Lejeune, “Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.185, « Lu såbe du m’ grand-pêre » (fråze rifondowe).
    • [li pîce si passe e 1813] Blessî d’ on côp d’ palasse, on m’ poirta-st ene nuteye sol lét d’ èn ospitå… Joseph Mignolet, « Al Bèle Fontinne », comèdèye di treûs akes, 1924, p.14 (fråze rifondowe).
  2. (imådjreçmint) foice dizeutrinne.
    • Cwand l’ palasse del fatålité
      Nos vént prinde a pårt, nos ravôteye,
      Nos n’ avans nén pus onk ki l’ ôte,
      Ni l’ foice, ni l’ pouvwer do rbouter
      Li måleur ki nos acåbele. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.12, “Li Bonne Chance fait tot” (fråze rifondowe).
  3. (imådjreçmint) grande lådje mwin.
    • D' on côp di s' palasse e vizaedje, ele vis rtounreut èn ome. Motî Haust (fråze rifondowe).
    • On s' ewaere cwand ele passe,
      Si palasse,
      Vis pout fé
      Tertos såver.Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Po plaire à Nanèsse" (fråze rifondowe).
  4. (plante) (verdeure) varyisté del grosse feve ki l’ sincieus no, c’ est : Vicia faba (ki n' shonne nén esse ene dizo-indje).
    • Dj' a semé deus royes di palasses.

Mots vijhéns

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
sôre di longue sipêye
grande lådje mwin
sôre di feve