nowe
Etimolodjeye 1
candjîfemrin singulî di : «nou» Loukîz a : « nou#Walon 2 »
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | nou | nous |
femrin padrî | nowe | nowes |
femrin padvant | nowe | nowès |
nowe omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- nén mousseye, sins mousmints.
- I loukive des fotos d' nowès cmeres e catchete.
- nouv côps so dijh dins l’ ratourneure : tote nowe.
Ratourneures
candjî- a tiesse nowe: sins rén so s' tiesse; On dit eto : a tiesse difûle
Mots d’ aplacaedje
candjîEtimolodjeye 2
candjîTayon-bodje vî vî tîxhon * «hnukkô» (crole d' ene corante aiwe), adon racuzinåve avou l' inglès « nook » (coine di deus meurs), li francès « noue » (minme sinse); dedja dins l' vî lingaedje d’ oyi (vî francès « nohe », femrin u ) et vî francès « noc », omrin; gotire).
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
nowe | nowes |
nowe femrin
- (mot do bastimint) plaece ki deus toets s' radjondèt.
- Nos fåt replaecî l' zénk al nowe — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe et rarindjeye).
- plaece inte li toet et li tchminêye.
- plake di zénk u gotire k' on î mete.
- Fåt rmete ene nowe di zénk inte les deus toeteures — Motî del Lovire (fråze rifondowe et rarindjeye).
- El nowe est boutcheye pa les foyes — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- fond d' nowe : plake di zénk k' on mete so ene nowe, po l' aiwe èn nén moussî ådvins.
- On fond d' nowe, c' est l' zénk k' on mete dizo les ardwezes, conte li tchminêye, et dou çk' i gn deus toets ki rarivèt eshonne — Motlî Pierret so les måjhons a Longuiè (fråze rifondowe et rarindjeye).
Parintaedje
candjî(minme sourdant etimolodjike)
Ortografeyes
candjîRatournaedjes
candjîSourdants
candjîEtimolodjeye: Wiccionaire francès a « noue » et inglès a « nook »; O4 dene l' eto mîtrin hôt almand « nôch » (trawa, edujhoe).
Etimolodjeye 3
candjîSustantif
candjînowe femrin
- ancyin lét d' on ri.
- Dj' aléns pexhî al Nowe ås Iyons.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- F. noue (fossé)
Etimolodjeye 4
candjîSustantif
candjînowe femrin naedje. eployî dins l' ratourneure
- a nowe : tot naedjant.
- Passer Mouze a nowe.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :