môde

Loukîz eto : mode.

Walon (Rifondou)

S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « môde », el pout stitchî vaici.

singulî	pluriyal
môde	môdes

môde femrin

(dujhance sociåle) dujhance sociåle (aprume so l' abeymint) ki les djins s' creyèt tertotes oblidjeyes di shuve po esse bén veyowes des ôtes a on metou moumint, mins ki n' deure nén.
- C' est l' môde d' asteure — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- Les fôs edvintèt les môdes ey i nd a ene contrumasse po les shuve — Armonak des vrais Aclots pou l’an dè grace 1924 (fråze rifondowe).
- El laecea n' asteut nén batijhî a leu môde, i l' ont rbatijhî — Motî d’ Nivele, a «(è)rbatijî» (fråze rifondowe).
- Il a basti s' lodjete a leu môde — Motî d’ Nivele, a «lodjète» (fråze rifondowe).
- Sol rowe, ele s' è va, tote sampreuse
  Et n' rote pus k' a foirt pitits pas ;
  Ele prind des airs di grandiveuse;
  Ele shût l' môde et fwait d' l' imbaras— Martin Lejeune, "Abèye, vite on p’tit galant" (fråze rifondowe).
- Fåt k’ on rote tél ki l’ môde el vout ;
  Soexhe t i minme tot dji-vou-dji-n’-pou
  On s’ salowe come li hôte nôblesse. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.48, “Li Côp d’Chapai” (fråze rifondowe).
(croejhete) manire di ratrocler les tins d' codjowaedje.
- Gn a l' môde indicatif, li môde suddjonctif, li môde condicioneu et l' môde kimandeu.
pluriyal kidujhance moråle
- Lu plan d' nosse Jan'sèn' èst bin fêt,
  Ca l' muzike adoûcih lès môdes
  — Camille Gaspard.