mårticot
Etimolodjeye
candjîBodje flamind « marteken », « merteken » (« pitit séndje »), raptitixha di « Marte », « Martin », « Merte » (« Mårtén »), çou ki dene on mot avou l’ dobe cawete « -icot ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /mɔːʀ.ti.ˈkɔ/ /maːʀ.ti.ˈkɔ/ /mɔʀ.ti.ˈkɔ/ /maʀ.ti.ˈkɔ/ /moːʀ.ti.ˈkɔ/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /mɔːʀ.ti.ˈkɔ/
- Ricepeures : mår·ti·cot
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
mårticot | mårticots |
mårticot omrin
- (no d’ biesse ås tetes) séndje (tolminme li ké).
- Mins on n’ aprind nén a on vî mårticot a fé des xhenes, dai, potince ! Dji vs l’ a yeu d’ ene alinne. — Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.15 (fråze rifondowe).
- Kécfeye dji m’ dimande, camaeråde mårticot, la k’ ti m’ louke e coisse si c’ est twè k’ est l’ biesse — Jacques Lefebvre (fråze rifondowe).
- Tote parèye ku l' makète d'on pèlé mârticot. — Camille Gaspard.
- Et po l’ouh, on veut, â d’vins dè l′ tchèrète, on pôve vî mârticot racrapoté divins ‘ne vîle camisole, et qui higne atot tossant— Jean-François Renkin, Baraquîs, 1898.
- (pus stroetmint) séndje d’ on djouweu d’ toû.
- sôre di ptit séndje, ki l’ sincieus no, c’ est : Macaca.
- (pa stindaedje do sinse) arnåjhe efant.
- C’ est on ptit mårticot. — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Et s’ dit télfeye awè-neni,
Come vos, come mi,
On dirè ki fwait l’ mårticot,
Come mi, come vos. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Come mi, come vos», p.131 (fråze rifondowe). - Les deus mårticots vont sovint rvey leu polén al cinse — Auguste Laloux (fråze rifondowe).
- onk k’ i s’ è fåt dmefiyî.
- Dji n’ inme nén les avizances di ç’ mårticot la — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- (dins èn arinnoe) rabaxhant mot po l’ djin arinnêye.
- - Wou esteuss, hê, twè, ptit laid mårticot, li nute passêye ? (dit-st i l’ Ivier å roytea k’ i vleut edjaler)
- El rilavreye, ou çk’ on fwait l’ bouwêye — Anatole Marchal, Li Dérène Chîje, p. 152-153 (fråze rifondowe).
- - Wou esteuss, hê, twè, ptit laid mårticot, li nute passêye ? (dit-st i l’ Ivier å roytea k’ i vleut edjaler)
-
Deus mårticots.
Ratourneures
candjî- aprinde a on mårticot a fé des mawes.
- Aprind on a on vî mårticot a fé des mawes ? — Joseph Mignolet, « Li tchèsturlinne dèl Bèle Rotche, 1922, p.15 (fråze rifondowe).
- on direut on mårticot so on gurzalî
- mårticot d’ saiwoe
- mårticot d’ apoticåre
Sinonimeye
candjîMots d’ aplacaedje
candjîRilomêye do mot
candjîLi mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke :
- Les deus mårticots: binde d’ imådjes da Auguste Laloux et Sabine de Coune.
Sipårdaedje do mot
candjîw. do Levant, w. do Mitan, Basse Årdene
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjîtolminme ké séndje Loukîz a : séndje
pitit séndje do djinre macake
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike mårticot so Wikipedia
Sourdants
candjîEtimolodjeye:
- Charles Grandgagnage, Dictionnaire étymologique de la langue wallonne.
- Jean-Louis d’Arsy, Le grand dictionnaire françois-flamand, 1694 (lére).