Etimolodjeye

candjî

Bodje flamind « marteken », « merteken » (« pitit séndje »), raptitixha di « Marte », « Martin », « Merte » (« Mårtén »), çou ki dene on mot avou l’ dobe cawete « -icot ».

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
mårticot mårticots

mårticot omrin

  1. (no d’ biesse ås tetes) séndje (tolminme li ké).
    • Mins on n’ aprind nén a on vî mårticot a fé des xhenes, dai, potince ! Dji vs l’ a yeu d’ ene alinne. Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.15 (fråze rifondowe).
    • Kécfeye dji m’ dimande, camaeråde mårticot, la k’ ti m’ louke e coisse si c’ est twè k’ est l’ biesse Jacques Lefebvre (fråze rifondowe).
    • Tote parèye ku l' makète d'on pèlé mârticot. Camille Gaspard.
    • Et po l’ouh, on veut, â d’vins dè l′ tchèrète, on pôve vî mârticot racrapoté divins ‘ne vîle camisole, et qui higne atot tossantJean-François Renkin, Baraquîs, 1898.
  2. (pus stroetmint) séndje d’ on djouweu d’ toû.
  3. sôre di ptit séndje, ki l’ sincieus no, c’ est : Macaca.
  4. (pa stindaedje do sinse) arnåjhe efant.
    • C’ est on ptit mårticot. Motî Gilliard (fråze rifondowe).
    • Et s’ dit télfeye awè-neni,
      Come vos, come mi,
      On dirè ki fwait l’ mårticot,
      Come mi, come vos. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Come mi, come vos», p.131 (fråze rifondowe).
    • Les deus mårticots vont sovint rvey leu polén al cinse Auguste Laloux (fråze rifondowe).
  5. onk k’ i s’ è fåt dmefiyî.
    • Dji n’ inme nén les avizances di ç’ mårticot la Motî Gilliard (fråze rifondowe).
  6. (dins èn arinnoe) rabaxhant mot po l’ djin arinnêye.
    • - Wou esteuss, hê, twè, ptit laid mårticot, li nute passêye ? (dit-st i l’ Ivier å roytea k’ i vleut edjaler)
      - El rilavreye, ou çk’ on fwait l’ bouwêye Anatole Marchal, Li Dérène Chîje, p. 152-153 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. aprinde a on mårticot a fé des mawes.
    • Aprind on a on vî mårticot a fé des mawes ? Joseph Mignolet, « Li tchèsturlinne dèl Bèle Rotche, 1922, p.15 (fråze rifondowe).
  2. on direut on mårticot so on gurzalî
  3. mårticot d’ saiwoe
  4. mårticot d’ apoticåre

Sinonimeye

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Rilomêye do mot

candjî

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke :

Sipårdaedje do mot

candjî

w. do Levant, w. do Mitan, Basse Årdene

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
tolminme ké séndje  Loukîz a : séndje
pitit séndje do djinre macake
arnåjhe efant  Loukîz a : arnåjhe
ome k’ on s’ è dmefeye

Waitîz eto

candjî

  Lijhoz l’ årtike mårticot so Wikipedia

Sourdants

candjî

Etimolodjeye: