Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « levis » (minme sinse), avou l’ cawete « -ir ».

Prononçaedje

candjî

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin ledjir ledjirs
femrin padrî ledjire ledjires
femrin padvant ledjire ledjirès

ledjir omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. ki n' a waire di pwès.
    • I vind do trop ledjir pwin.
    • Ene pitite ledjire coviete Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Di dzeu les toets
      Si bleus
      Bleuwès foumires
      Viè l’ hôt clokî
      Si vî,
      Montèt ledjires. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Payîs walon », 1922, p.91-92 (fråze rifondowe).
    • Pierdou dins li dzir, Nos stans ledjirs, Et nos cavolans Come des ploumions André Gauditiaubois (fråze rifondowe).
  2. (mot des mnujhîs et scrinîs) ki n' a waire di dinsité, tot djåzant d' on bwès.
    • Li beyôle, c' est åk di ledjir
  Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
  1. ki n' tént nén eshonne, tot djåzant d' ene tere.
    • Ci tere la est trop ledjire.
    On dit eto: hole, veule. Contråve: del foite tere.
    F. meuble.
  2. ki n' est nén foirt (gote, toubak, soumey).
    • Des ledjirès cigaretes.
    • Dj' a l' soumey ledjir.
  3. åjhey a fé (ovraedje).
    • Dji vos dinrè ene pitite ledjire ovraedje.
  4. ki s' didjere bén (amagnî).
    • Li påsse a bén levé: les tåtes seront ledjires.
    • Magnîz cwandminme ene pitite sacwè d' ledjir.
  5. ki n' a waire di rindaedje, tot djåzant d' ene dinrêye.
    • L' avoenne est ledjire, saiss.
    F. à faible rendement.
  6. ki n' riwaite nén a çk' ele dit a ck'ele fwait, tot djåzant d' ene djin.
    • Elle est co bén ledjire.
    F. léger, frivole, volage.

Ratourneures

candjî
  1. ledjir come ene plome
  2. ledjir come ene oronde
  3. aveur el mwin ledjire : diner åjheymint ene bafe.
    F. prompt à frapper.
  4. esse ledjir d' aidants : èn waire aveur di liårds.

Parintaedje

candjî

Contråve

candjî
  • (ki n' a waire di pwès): pezant

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
ki n' a waire di pwès

Adviebe

candjî

ledjir (nén candjåve) (addjectif adviebrece)

  1. ledjirmint.
    • Elle esteut moussêye ledjir.
    • I rote co ledjir.
    • I fåt mindjî ledjir.
    F. légèrement.
    pårler ledjir : e dire des cråsses.