Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « Ianus » (no d’ on diu romin) lu-minme motoit on rcomprindaedje di l’ amazir do vî tins ki sereut asteure « ⵢⴰⵏ ⴰⵢⵢⵓⵔ » (yan ayyor, prumire lune).

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
djanvî djanvîs

djanvî omrin todi singulî

  1. (cronolodjeye) prumî moes d’ l’ anêye do calindrî grigoryin, k’ a 31 djoûs, mot eployî dins sacwants clawêyès emantchåjhes, mot eployî après on limero d’ djoû, avou l’ divancete « di » inte les deus.
    • A pårti do prumî d’ djanvî, l’ agricoûteure va esse redjonålijheye Yves Paquet (fråze rifondowe).
  2. siervou dins ene troke di mots « e moes d’ djanvî ».
    • On-z a dedja dvou dner èn aconte po les vacances e moes d’ djanvî, et li tins a rawårder ni discrexhe nén vite assez Paul-Henri Thomsin (fråze rifondowe).
  3. siervou dins ene troke « ci moes d’ djanvî ci, la ».
    • E ç’ moes d’ djanvî 2001 ci, Georges Johnny Walker Bush va divni prezidint d’ l’ Amerike : dji vos vleu dire ki l’ moumint di vs tini ås coxhes esteut arivé Charles Massaux (fråze rifondowe).
  4. eployî tot seu, copurade dins des scrijhaedjes tecnikes, u dins les spots sol tins.
    • L’ ombrire do solea, a midi tapant, mostere li Nôr, et est todi pus coûte di djanvî a djun, todi pus longue di djulete a decimbe, po on cadran a plat, come di djusse Louis Baijot (fråze rifondowe).

Notule d’ uzaedje

candjî
  1. eployî après li limero d' on djoû do moes, avou ene divancete «di» stitcheye inte les deus.

Ratourneures

candjî
  1. aveur djanvî so l’ dos : aveur bråmint des mousmints (po ene djin k’ est frileuse).
  2. mete djanvî so fevrî : kimincî ene novele ardweze (atchtaedje al croye), divant d' aveur payî li cene do moes di dvant.
  3. s’ i fwait bea e moes d’ djanvî, li cinsî s’ hagnrè les doets : paski les dinrêyes d’ ivier n’ åront nén d’ l’ aiwe assez.

Mots vijhéns

candjî
Les moes d’ l’ anêye e walon
1î trimesse 2inme trimesse 3inme trimesse 4inme trimesse
1. djanvî 4. avri 7. djulete 10. octôbe
2. fevrî 5. may 8. awousse 11. nôvimbe
3. måss 6. djun 9. setimbe 12. decimbe

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
prumî moes d’ l’ anêye solrece

Waitîz eto

candjî

  Lijhoz l’ årtike djanvî so Wikipedia