blé
Etimolodjeye
candjîS’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « blé », el pout stitchî vaici.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ble/ /blɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ble/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
blé | blés |
blé femrin
- no dné a diferinnès sôres di frumint.
- On grin d’ blé.
- Avou del blé on fwait del farene.
- El blé est enindjeye di calandes. — Motî d’ Nivele, avou coridjaedje do djinre : l’ egzimpe dene flotchreçmint « innindjî » (omrin) al plaece di « innindjéye » (fråze rifondowe).
- Li cwefeu vos lyi aflaxhe ses poys di ramon come s' i fåtchreut del blé — Ben Genaux (fråze rifondowe).
- speate.
- Li rodje des trimblenes aconcoistêye li vert del blé — Henri Simon, "Mès cwate moumints" (1907) (fråze rifondowe).
- swele.
- On loyive avou des loyetes di blé — Jean-Jacques Gaziaux (fråze rifondowe).
- Po fé l’ treye, on prind del blé — Henri Frenay (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- cwand l’ blé est soyeye, el fåt rintrer : cwand on-z a bén presté ene sacwè, i n’ fåt nén rescouler å dierin moumint.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîcwand l’ blé est soyeye, el fåt rintrer
- Francès : quand le vin est tiré, il faut le boire