adegnî
Etimolodjeye
candjîBodje « degne » avou l’ betchete « a- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes, dedja la dins l’ vî lingaedje d’ oyi (vî francès « adaignier »)[1]. Mins ddja e latén, on-z a dignare, « rinde degne ». Po l’ betchete, cf. roumin îndemna, « priyî ene sakî, ecoraedjî », foû do minme sitok latén.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.dɛ.ˈɲiː/ (minme prononçaedje pattavå)
- Ricepeures : ade·gnî
Viebe
candjîadegnî (viebe å coplemint) (2inme troke) (codjowaedje)
- traitî avou atincion, avou respet.
- Adegnî les viyès djins.
- Tocosté l' amour si håynéve
Wice k' i passéve, on l' adegnive— Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe). - Dji vôreu ravôtyî tos mes rimeas dvins ene fleur
Plamour k' dj’ a les pinses k’ avou ene si ritche mousseure,
I serént-st adegnîs, wårdés come on bea live ! — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Råvions d’ hanteû (1923), p. 103 (fråze rifondowe).
- salouwer.
- Il adegne. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (mot d’ rilidjon) responde a ene priyire, ene dimande.
- Ossu, si fjha t ele må d' leu sôrt,
Et po-z adegnî leu priyire,
L' aviedje leya toumer sol pire,
Foû di s' boke, on bai bros dint d' ôr. — « Pâhûles rîmês » (1897), "Li Saint Nicoleie", p.28 (fråze rifondowe).
- Ossu, si fjha t ele må d' leu sôrt,
- degnî.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Parintaedje
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :