abouler
Etimolodjeye
candjîBodje * « boul- » (motoit d' on bodje vî walon «* bouyel », boyea; do tayon-bodje latén « botellus », pitite såcisse), avou l’ betchete « a- » d’ aprepiaedje des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; ariver come des boyeas k' on lait toumer onk so l' ôte.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.bu.ˈle/ /a.bu.ˈlɛ/ /a.bɔ.ˈle/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.bu.ˈle/
- Ricepeures : abou·ler
Viebe
candjîabouler (1ire troke) (codjowaedje)
- (v. sins coplemint) avni, ariver d’ ene rade et waeraxhe manire, po d' l' aiwe, po des pires.
- L' aiwe abouléve di tos les costés — D.T.W.
- Gn a ene pire ki s' a dismantchî, et tote l' aiwe do bî d' raiwaedje a-st aboulé sol pré — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Les teres et les cayôs aboulént dins li tchmin — D.T.W.
- Ene grosse pire aboula djus del hourêye — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) (imådjreçmint) ariver a bråmint tot d' on côp (po des djins).
- C' est dicåce, totes les djins vont co abouler — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- Les martchands aboulèt sol martchî — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- So nén co cénk munutes, i gn a-st aboulé dpus d' cint djins po vey l' accidint — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé passer (tot fjhant rôler, u come ça, imådjreçmint), dit på ci ki djåze.
- Aboule mu t' briket ki dj' alome mi cigarete — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Vos avoz pierdou, aboulez m' vos çanses — Motî Haust (fråze rifondowe).
- Aboulez mu ça ! — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
Sinonimeye
candjîariver waeraxhmint (pires, waches)
ariver a bråmint
diner å ci ki cåze
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S0
Ratournaedjes
candjîariver radmint et waeraxhmint sol sudjet (aiwe, pires)
Sourdants
candjîEtimolodjeye: bate di dvizes so Berdelaedjes (citant G206 notule 10.