trezôr
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « thēsaurus » (minme sinse) (avou on ristitchî R), lu-minme do bodje vî grek « θησαυρός » (thēsaurós, måjhon å trezôr publik).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /tʀɛ.ˈzõʀ/ /tʀɛ.ˈzoːʀ/ /tʀɛ.ˈzɔ̃ʀ/ /tʀe.ˈzoːʀ/ /tʀe.ˈzuːʀ/ (betchfessî ô)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tʀɛ.ˈzõʀ/
- Ricepeures : tre·zôr
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
trezôr | trezôrs |
trezôr omrin
- cofe avou bråmint des cwårs, ou des ôrreyes, k’ est sovint muchyî.
- Ci k’ est nén mistere :
Tot fougnant e tere,
Ti schoupeles di l’ ôr,
Ti trouves on trezôr. — Philippe Lagrange (fråze rifondowe). - Djamåy ene comere n’ a fwait tocter s’ cour, paski l’ bele macrale ni lyi a seu dner l’ fameus trezôr k’ a fwait s’ måleur. — Anatole Marchal, Li Dérène Chîje, p. 99 (fråze rifondowe).
- I s’rafiyîv bin trope dè cori l’z’avinteûres là, d’vins les tchauds payîs, di s’bate avou les måriônes et d’s’aritchi d’leûs trésôrs… — Joseph Mignolet, "Li Payîs des Sotês", 1926, p. 33.
- Ci k’ est nén mistere :
- (imådjreçmint) sacwè k’ on lyi dene bråmint del valeur.
- Nén dandjî do mete des berikes po s’ aporçure ki l’ plantiveuse rôbe ås fleurs racouve on trezôr k’ on s’ rafeye do cpôtyî. — Jean Rode (fråze rifondowe).
- Nos avéns deus trezôrs a dner come eritaedie a nos ptits-efants. Li prumî : on franc et rude walon avou tote si ritchesse… — François Nyns (fråze rifondowe).
- (dins èn arinnoe) mot doûs d’ atôtchance.
- Dijhoz mu cwè, vos, mi ptite nukete, mi ptit trezôr.
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjî- (toplin des cwårs espårgnîs) : niyåd, plote, magzåd
- (toplin des sacwès k’ ont ene valeur po sacwants) : niyåd
- (plaece avou toplin des cwårs, k’ on åreut trové po viker sins bouter) : bôme, boûsse
- (mot doûs d’ atôtchance) : cint-meye
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C13