sacré

Walon (Rifondou) candjî

**Tripès rfondowes**
sacré		sapré		satré

Prononçaedje candjî

AFE :
- diferins prononçaedjes : Prononçaedje a radjouter
- prononçaedje zero-cnoxheu : Prononçaedje a radjouter
Ricepeures : nén rcepåve

Addjectif candjî

	singulî	pluriyal
omrin	sacré	sacrés
femrin padrî	sacrêye	sacrêyes
femrin padvant	sacrêye	sacrêyès

sacré omrin

(come addjecif djondrece, todi metou padvant l’ no)
dins ene fråze de sclamaedje, mostere li sbarmint, tot-z escuzant ene biestreye
- A les satrés laids djonnes !
- A l' sacré grand fô ! .
- Satré fô veråt !
- Sacrés, vos, biesses ! (ramexhné pa L. Remacle).
- Sacré nosse popa ! — Auguste Laloux (fråze rifondowe).
- Bén sacré grand waerleu, avou t' mouzon come plinne lune et tes ouys come ene marcote ! — Robert Mathieu (fråze rifondowe).
On dit eto: pouri.

F. sacré.
mostere l' emerveymint.
- Sacré Lucyin, va, avou s' walon !
- C' esteut on sacré pourcea.
- Mins vla k' tot d' on côp i gn aveut pus nolu å Bati po rabressî l' sapré clå (R. Limbourg).
- Satrêye feme, cisse Terwagne di Marcourt la !
On dit eto: fameus, sfwait, teribe.

F. fameux, formidable.
mostere l' amwaijixhmint (po dire k' on n' est nén binåjhe d' ene sakî).
- Sacré måssî ptit croté tchén! (ramexhné pa L. Remacle).
- Vos alez taire, sacré spitroûle ! — Maurice Colombin (fråze rifondowe).
- I tel fåt vey fé et fé åtoû d' leye, sacré chmerlape ! — Auguste Laloux (fråze rifondowe).
On dit eto: fotou, godi di, veråt di, mannet, niche, måssî.

F. sacré, maudit, foutu, sale.

((come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

I. [addj. metou padrî] k' on doet respecter pask' i rprezinte li Bon Diu (dins les rlidjons monoteyisses), on diè (dins les mitolodjeyes). C' esteut ene posturete sacrêye. Por zels, c' est åk di sacré. Les priyesses djwifs foirt rilidjeusni vlént nén k' ene langue sacrêye, l' ebreu, sieve pol toletdjoû . Çoula vos poitrè måleur, Merete, nosse tchete, d’ aler ås nis d’ orondes et d’airtchîs, ca po tos nozôtes, les cinsîs, ces biesses la sont sacrêyes (J. Durbuy). Loukîz a : sint. F. sacré, tabou, sacro-saint.

- E fond del tchambe aparexhe ene banse,
  Blanke et flotchtêye ; nid d’ esperance,
  Nid d’ aweure ! Et dji m’ dis : « Kî sait,
  Li ptit poyon vénrè bén vite ;
  C’ est l’ instint sacré ki s’ acwite— Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).

II. sacré [o.n.] çou k' est sacré. I n' fåt nén rire avou l' sacré.

Parintaedje candjî

sacrêymint, sacrêyisté

(minme sourdant etimolodjike)