piyintche
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje patwès latén * « pidemia » (minme sinse), lu-minme do bodje vî grek « ἐπιδημία » (« epidemia ») (dins l' peupe), avou fondaedje do <d> (avou on ristitchî Y po stoper l’ ahiket) (come dins «waeyén»); li coron n' est ni l' cawete -indje, ni l' cawete -inne, mins on ridaedje del troke di lete <mia> come li ci del troke <ppia> do vî francike *happia, po divni «hatche» (avou scrijha <tch>); divreut esse on mot cité dins l’ FEW 3 229a, mins est metou sins cnoxhowe etimolodjeye come mot cité dins l’ FEW 21 417a.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /pi.ˈhɛ̃t͡ʃ/ /pi.ˈhɛ̃n/ /pi.ˈjɛ̃n/ /pjɛ̃n/ /pi.ˈd͡ʒen/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 15.4 .
- prononçaedje zero-cnoxheu : /pi.ˈjɛ̃t͡ʃ/
- Ricepeures : pi·yintche
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
piyintche | piyintches |
piyintche femrin
- (mot d’ medcén) (mot d’ årtisse des biesses) maladeye ki rôle dins les djins u dins les biesses.
- C' est ene piyintche ki court — Motlî del Gléjhe (fråze rifondowe).
- Ciste anêye, dj' avans l' piyintche divins les veas — Motlî del Gléjhe (fråze rifondowe).
- C' est co ene piyintche ki rôle — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Avou l' piyintche di Covite ki nos a toumé sol paltot, on n' a nén plou fini l' såjhon passêye — Michel Francard, dins Foû des rays l° 8, setimbe 2020 (fråze rifondowe).
Sinonimeye
candjîSipårdaedje do mot
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîSourdants
candjîEtimolodjeye: Marie-Guy Boutier, un beau type latin d'origine grecque en Wallonie, *EPIDEMIA, Dialectes de Wallonie, 31-32-33 (2006), 83-109.