matenes
Etimolodjeye
candjîDi « matén ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ma.ˈtɛn/ /maː.ˈtin/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ma.ˈtɛn/
- Ricepeures : ma·tenes
Sustantif
candjîmatenes femrin todi pluriyal
- (rilidjon crustinne) priyires k’ on dit foirt timpe, après s’ awè levé. C’ est l’ troejhinme priyire del djournêye.
- Les pôves diåles morént d’ fwin et d’ soe
Ca, so m’ fiyåte, il avént fû
Tot tinant leu cawe e leu cou
Sins pan ni pîce, et sins farene
Sins tchanter leus såmes ni matenes. — oteur nén cnoxhou, lijhåve so Wikisourd, 1683 (fråze rifondowe).
- Les pôves diåles morént d’ fwin et d’ soe
- (pa stindaedje do sinse) prumire eure del matinêye.
- Des shijhes trawêyes dipus sovint k' a nosse toû. Dji n' sai nén si les eleves si rindént conte ki nos esténs co pacô so on nouwaedje åzès matenes et avou co ene sipesse linwe po lzî fé fé del djeyometreye ou lzî cåzer di Ciceron oubén d' Platon — José Schoovaerts, lijhåve so Wikisourd.
- longue termene di tins ; dins l’ ratourneure : gn a bén des matenes : la ddja lontins.
- On nos a hapé nos oujhenes,
Et leus bruts, come des rôbaleus,
Sont-st evoye, n a bén des matenes. — Richard Joelants.
- On nos a hapé nos oujhenes,
- shijhes di Noyé, dins les ratourneures : shijhler les matenes, ratinde matenes.
Parintaedje
candjîLoukîz a : « matén ».
Sinonimeye
candjî- (longue termene di tins) : hapêye
- (shijhe di Noyé) : rewoeyon
Ortografeyes
candjîE rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
candjîWaitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike matenes so Wikipedia.