maké
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ma.ke/ /ma.kɛ/ /ma.kiː/ (cåzu k’ deus prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ma.ˈke/
- Ricepeures : ma·ké
Pårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | maké | makés |
femrin | makêye | makêyes |
maké omrin
- pårticipe erirece omrin do viebe del prumire troke: «maker»
- Li plantche lyi a toumé so s' tiesse, il a stî maké do côp (Franwalicot a "assomer").
- Il esteut si foû d' lu k' afeye, i lyi åreut bén maké so les rins. — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
- Ça fwait ki li djuri a shuvou li rcwestaedje di l' ameteuse et codåner l' ametou a 10.000 grivenes d' aminde po coixhe et bôrinnes. Dj' ô bén: po-z aveur maké l' ameteuse e plin vizaedje. — Lucyin Mahin, Vera (fråze rifondowe).
- Elle ont stî makêyes d' ene coxhe k' a rdjiblé.
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | maké | makés |
femrin padrî | makêye | makêyes |
femrin padvant | makêye | makêyès |
maké omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- assoumé.
- Maké, estourdi dins s' trô, nosse Roga a dmoré sins bodjî, sol tins ki l' poûssire achevéve di s' rapoizer. — Georges Michel (fråze rifondowe).
- Vo l' la å dewôr; i tådje; maké pal tcholeur; stofant, k' i fwait. — Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
- Vo-l'-la maké ! I n' frè pus rén ouy !— Paul-Henri Thomsin, ratournant Li diâle è cwér, ine avinteûre di Bakelandt l’èspiyon di Napolèyon à Lîdje, 2009, p. 35 (fråze rifondowe).
- (imådjreçmint) acsût sicolodjicmint.
- Ça n' est nén criyî trop foirt do dire ki tot l' payis est maké après l' piete di s' lingaedje so si waire di tins. — Lorint Hendschel.
- sbaré d' ene novele.
- Nén dimegne passé mins l' ôte, elle a avou l' tins d' lyi aprinde al sôrteye di messe : "Dji ratind ... ". On pô maké, i l' a stou. Sbaré, strindou ossu. — Joël Thiry (fråze rifondowe).
- Djezus esteut ashî e mitan des docteurs del Lwè, i les schoûtéve et les kessionéve. Tos les cis k' l' oyént, s' ewaerént di s' comprindmint et d' ses responses. Cwand i l' veyît, ses parints endè fourît tot makés — Jean-Marie Lecomte, Evandjîle sint Luk (ratournaedje) (fråze rifondowe).
- biesse come onk k' on lyi a tapé so s' tiesse et k' i nnî dmeure åk.
- come emacralé.
- On bea djoû, on rescontere deus beas iys ki vs trawnut disk' å cour et on-z est maké po todi. — Félicien Barry (fråze rifondowe).
Sinonimeye
candjî- (assoumé) : assoumé, acsegnî, mayé, ki voet des stoeles e plin djoû
- (acsût sicolodjicmint) : acsût
- (sbaré) : sbaré, saizi, peté, estoumaké
- (sot) : dimey-cougnî, estené
- (emacralé) : andoûlé, amidjolé, emacralé, epoûtloukî
Parintaedje
candjîOrtografeyes
candjîRatournaedjes
candjîacsût sicolodjicmint
- Francès : traumatisé (fr)
sbaré
- Francès : stupéfait (fr), abassourdi (fr)