Plinne cogne Spotcheye cogne
li ci l’ ci
Dobès rfondowes
li ci   el ci

Etimolodjeye

candjî

Aplacaedje di : « li » + « ci ».

Prono d’ mostraedje

candjî
singulî pluriyal
omrin ci / li ci cis / les cis
femrin cisse / li cene cisses / les cenes

li ci omrin

  1. l’ omrinne djin k’ on djåze di lu ; l’ omrinne sacwè k’ on ndè cåze.
    • Kî çk’ a fwait ça ?
      C’ est l’ ci Djan Wåtî.
    • C’ est l’ pere do ci k’ a stî touwé. Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • C’ est l’ ome del cene k’ on veyeut tos les djoûs. Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Les cis ki vénront après zels n’ åront k’ des rleyons.
    • End aveut i, des cis k’ avént l’ panse å hôt. — vîs papîs del Gléjhe, 1636 (fråze rifondowe).
    • Dji vs cåze des cenes ki n’ ont co pont yeu d’ efant.
    • Vos m’ av apoirté des mapes, mins c’ est nén les cenes ki dj’ aveu dmandé.

Notule d’ uzaedje

candjî

Dins li scrît walon, l’ uzaedje li pus corant e 20inme sieke esteut avou èn årtike (li, el, les, des). On n’ troveut pus des siervaedjes sins l’ årtike ki dins l’ Grand Payis d’ Lidje.

Ratourneures

candjî
  1. fé l’ ci ki: fé les cwanses
  2. c’ est todi bon po l’ ci k’ c’ est

(Spots avou li ci)

  1. c’ est todi l’ ci å pî d’ l’ eglijhe k’ arive e rtård a messe

(Spots avou li ci ki)

  1. li ci ki schoûte, li Diåle l’ aloude
  2. li ci k’ a cint mestîs est sins mestî
  3. li ci ki cåze seme ; li ci ki schoûte mexhnêye
  4. li ci ki fwait on trô po kéconk, i toume didins
  5. li ci ki n’ a k’ on toû n’ vike k’ on djoû
  6. li ci ki n’ a nén des mehins è ratind
  7. li ci ki n’ ôt k’ on son n’ ôt k’ ene clotche
  8. li ci ki ratind n’ a nén håsse
  9. li ci ki speye les veres les paye
  10. li ci ki vole èn oû vole on boû
  11. li ci k’ est rogneus, k’ i s’ grete
  12. li ci ki vout des djonnes tchéns, k’ il acleve des meres
  13. li ci k’ est honteus dvént bossou
  14. li ci ki fwait l’ froumadje est todi l’ prumî a l’ oder

Mots d’ aplacaedje

candjî

Rilomêye do mot

candjî

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke :

  • Les ci d’ mon nozôtes c’ e-st on tite d’ on live e francès d’ Walonreye da Marcel Remy (e francès « les ceux de chez nous »), ratourné e walon sol cogne d’ ene binde d’ imådjes.

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E165

Ratournaedjes

candjî
l’ omrinne djin k’ on cåze di lu