forire
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « foris » (ouxh d' intrêye), avou l’ cawete « -ire ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /fɔ.ˈʀiːʀ/ Prononçaedje a radjouter
- prononçaedje zero-cnoxheu : /fɔ.ˈʀiːʀ/
- Ricepeures : fo·rire
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
forire | forires |
forire femrin
- (mot des cinsîs) binde di tere, ene shijhinne di metes lådje, k' on leye sins tcherwer (u sins semer) sol pitit costé d' on tchamp, po poleur tourner avou l' atelêye, sins dveur roter so tchamp do vijhén.
- Li forire fwait ene shijhinne di metes, c' est d' vey s' on est atelé court u nén — Jean-Jacques Gaziaux (fråze rifondowe).
- Po semer, on lait ene forire padzeu et padzo, lådje di troes plaenes, po tourner avou ses tchvås; po semer pus djusse, on cmince pa planter ses forires, po si rtrover. — Jean-Jacques Gaziaux (fråze rifondowe).
- On plante des canadas u des petråles dins les forire des teres å mayisse; insi, on n' a nén dandjî d' fé les voyes. — Brigitte Hosslet (fråze rifondowe).
- binde di tere nén semêye, k' on lait comme passaedje inte deus tchamps.
- boird d' on bwès.
- (imådjreçmint) frontire.
- Po tot vos dire, Scluze, c' est on ptit viyaedje pierdou po tertos, al coine del bwès d' Wayindje, a tchvå sol forire inte les Walons et les Flaminds. — Jacques Desmet, On Sånî a pårt.
- (mot d’ djeu) (mot d' djouweu d' mayes) deujhinme binde di mas, metous foû del prumire, cwand gn a bråmint des djouweus.
- boird d' ene aiwe.
- Inte ses deus forires, påjhirmint - Ses forires sont come deus djermales -, Ttåddilong d' ene tere de betråles Ou boirdant ene pîce di frumint, Ele si stind, s' alårdjixh ene miete Padzo les plopes, padzo les sås. — Paul Moureau (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- El Forire : no di des plaeces di Djerpene, Djoncret Courcele (so plaece: El Forêre).
- El Forire di l' Ône : no d' ene plaece di Tumion.
Parintaedje
candjî- Forire (viyaedje)
(minme sourdant etimolodjike)
Sinonimeye
candjî- (pitit costé d' on tcherwaedje): toûne-roye
- (boird d' on bwès): orire
- (boird d' ene corante aiwe): peret, erive
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
candjî- fr= chaintre, F. extrémité.
- F. accès.
- F. lisière.
- F. berge.