frumele
Etimolodjeye
candjîCalcaedje do francès « femelle » (minme sinse) (li sourdaedje direk do latén åreut yeu dné ene cawete -ale), lu-minme do bodje « femella » (raptitixha di «femina», kimere); (avou on ristitchî R), çou ki dene on mot avou l’ cawete « -ele »; mot cité dins l’ FEW 3 447b.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /fʀy.ˈmɛl/ /fy.ˈmɛl/ /fœ.ˈmɛl/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /fʀy.ˈmɛl/
- Ricepeures : fru·mele
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
frumele | frumeles |
frumele femrin
- (biyolodjeye) femrinne biesse u plante.
- Dins les agaesses, kimint ricnoxhe les måyes des frumeles?
- Frumler les tchenes, c' est råyî les måyes, po n' wårder k' les frumeles.
- Li frumele do bleu-bijhe a des djonnes : endè vouss ene bele cope ? — Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.31 (fråze rifondowe).
- Mins, tot naxhtant dvins les coxhetes
Dji trouve, retrôclêye e s’ catchete
Ene frumele ki couve so ses oûs. — Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe). - I tchaftêye come onk k' e-st al fiesse ;
Si frumele potche tot åtoû d' lu,
Come po lyi dire k' on Ptit Djezus
Foû del schågne torade boutrè l' tiesse. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "On noié d'vins n'gaioule", p.58 (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjîContråve
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S109
Ratournaedjes
candjîfemrinne biesse u plante
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin et femrin |
frumele | frumeles |
frumele omrin et femrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)
- ki prodût des oûs, tot djåzant d' ene femrinne biesse u plante.
- Gn a k' les caroubîs frumeles ki dnèt.
- (noûmot pa stindaedje do sinse) (mot d’ electricyin) k' a on trô, po-z î mete on stitchon d' ene ôte fitche, et fé racoird electrike.
- I m' fåt ene fitche frumele: dj' a deus måyes.