Etimolodjeye

candjî

S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « edjalé », el pout stitchî vaici.

Prononçaedje

candjî

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin edjalé edjalés
femrin padrî edjalêye edjalêyes
femrin padvant edjalêye edjalêyès

edjalé omrin

  1. k’ a divnou (come) del glaece.
    • On pout bén passer l’ aiwe, elle est edjalêye.
    • On-z aveut yeu målåjhey foirci l’ tere edjalêye. Jean-Pierre Dumont.
    • Des grossès flotchetes di nivaye,
      Abatowes pal vint d' Lovagne,
      Tot londjinant si vnèt rashir,
      Et watler nosse tere edjalêyeJoseph Vrindts, "Vîx Lîge" (1901) p. 3, "Sov’nance d’Hiviér", (fråze rifondowe).
  2. k’ a divnou tot deur, d’ esse passé dizo 0° C, tot djåzant d’ amagnî k’ on wåde e l’ edjaloe.
    • Tonire ! T’ es crexhou, m’ fi, mins ti n’ t’ as nén ecråxhî ! K’ ass magnî, heye, el Russeye.
      VICTÔR. – Des crompires edjalêyes et des raecinetes d’ åbes, mwaisse. Joseph Mignolet, « Al Bèle Fontinne », comèdèye di treûs akes, 1924, p.45 (fråze rifondowe).
  3. tot froed.
    • Dj’ a les pîs edjalés.
    • Avå l’ viyaedje ki s’ edoime påjhûlmint, kékès loumires s’ aflåwixhèt drî les cwåreas edjalés, et, d’ tinzintins, sol pavêye, li brut d’ ene paire di shabots, ki claptèt tot fjhant craker l’ nivaye, vis rapinsèt k’ l’ ome est la Henri Simon, "Mès cwate moumints" (1907) (fråze rifondowe).
  4. ki creve di froed.
    • D’ aveur ratindou l’ otobusse on cwårt d’ eure, dji so edjalé.

Parintaedje

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
k’ a divnou (come) del glaece
k’ a divnou tot deur, tot djåzant d’ amagnî k’ on wåde e l’ edjaloe
tot froed
ki creve di froed

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
omrin edjalé edjalés
femrin edjalêye edjalêyes

edjalé omrin

  1. (imådjreçmint) onk k’ a todi froed.
    • C’ est on edjalé.
  2. onk ki n’ a nou sintimint.
    • C’ est on edjalé ki n’ a ni cour ni åme.

Ratournaedjes

candjî
onk k’ a todi froed
onk ki n’ a nou sintimint