schågne

Walon (Rifondou)

Schågnes di feve.

Ordinairmint	Dirî cossoune s’ on prononce /sk/
schågne	eschågne

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén * « excarnea », do latén « carnem » (« tchå »), racuzinåve avou l’ vî francès « escargne » et « escarne » (« çou ki resse cwand on-z a rsaetchî l’ tchå », ey adon nén bon a magnî).

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /hɔːɲ/ /ʃoːɲ/ /skoːɲ/ /skʀoːj/ (betchfessî sch), (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /skɔːɲ/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke)
Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
schågne	schågnes

schågne femrin

(botanike) ewalpeure do frut d’ ene påwionacêye (pitit poes, feve).
- A dj’ vèyu ?
  Nos stindéyes di vèt’, au mwès d’ maîy,
  Nos pachis cafloris, avou l’ bon timps,
  Nos stindéyes di scaugnes d’oûs d’ l’èsté.
  Nos pawas dins lès chavéyes. — Jacques Desmet, Dêrènes bates, Mélin, 2014.
(botanike) (pa stindaedje do sinse) ewalpeure d’ on setch frut (djaeye, amande, noejhe).
(mot d’ zolodjeye) ewalpeure d’ èn oû.
- I tchaftêye come onk k' e-st al fiesse ;
  Si frumele potche tot åtoû d' lu,
  Come po lyi dire k' on Ptit Djezus
  Foû del schågne torade boutrè l' tiesse. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "On noié d'vins n'gaioule", p.58 (fråze rifondowe).
(mot d’ zolodjeye) (pa stindaedje do sinse) deure boket d’ ene mole biesse (caracole, moule), la k’ ele s’ î mete a houte.
- Dji rinte dins m’ foyer come ene caracole dins s’-n eschågne. — Franz Michaux, Quand i r’véra, 1943, p. 21 (fråze rifondowe).
(mocreçmint) clicotes, hådes.
- I n’ voet nén, l’ pôve laid mascråwé,
  Cou k’ i ravize divins ses schågnes :
  I croet tot bounmint k’ il ahåye
  Ås djins ki riyèt del vey passer. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «On bai prince», p.107 (fråze rifondowe).