Ordinairmint Dirî cossoune
s’ on prononce /sk/
schågne eschågne

Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén * « excarnea », do latén « carnem » (« tchå »), racuzinåve avou l’ vî francès « escargne » et « escarne » (« çou ki resse cwand on-z a rsaetchî l’ tchå », ey adon nén bon a magnî).

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
schågne schågnes

schågne femrin

  1. (botanike) ewalpeure do frut d’ ene påwionacêye (pitit poes, feve).
    • A dj’ vèyu ?
      Nos stindéyes di vèt’, au mwès d’ maîy,
      Nos pachis cafloris, avou l’ bon timps,
      Nos stindéyes di scaugnes d’oûs d’ l’èsté.
      Nos pawas dins lès chavéyes.
      Jacques Desmet, Dêrènes bates, Mélin, 2014.
  2. (botanike) (pa stindaedje do sinse) ewalpeure d’ on setch frut (djaeye, amande, noejhe).
  3. (mot d’ zolodjeye) ewalpeure d’ èn .
    • I tchaftêye come onk k' e-st al fiesse ;
      Si frumele potche tot åtoû d' lu,
      Come po lyi dire k' on Ptit Djezus
      Foû del schågne torade boutrè l' tiesse. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "On noié d'vins n'gaioule", p.58 (fråze rifondowe).
  4. (mot d’ zolodjeye) (pa stindaedje do sinse) deure boket d’ ene mole biesse (caracole, moule), la k’ ele s’ î mete a houte.
    • Dji rinte dins m’ foyer come ene caracole dins s’-n eschågne. — Franz Michaux, Quand i r’véra, 1943, p. 21 (fråze rifondowe).

Sinonimeye

candjî

Sipårdaedje do mot

candjî

w. do Levant, w. do Mitan

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
ewalpeure do frut d’ ene påwionacêye  Loukîz a : hotche
ewalpeure d’ èn oû  Loukîz a : schåfe
deure boket d’ ene caracole