mwaiye

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye: latén "magis" (sôre di plat).

Sustantif

singulî	pluriyal
mwaiye	mwaiyes

mwaiye femrin

1. batch k' on prustixh li påsse po fé do pwin (pacô avou ene coviete).
   • C' est dvins l' mwaiye k' on prustixh li monnêye — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
   • El mwaiye est trop ptite — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
   • Aprestez l' mwaiye po cure — Motî d’ Cerfontinne (fråze rifondowe et rarindjeye).
   • Po rmete si gosse sol farene
     I khagne des schaveures di mwaiye,
     Tot racmiytant po ene faxhene. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Terza Rima », 1923, p.42 (fråze rifondowe).
   • Nosse mere fijheut todi s' påsse dins l' pitite mwaiye k' i gn a co e gurnî.
   • Des galetes di novelan al påsse å gros fier, on-z è fjheut plin ene mwaiye — Thérèse Jacquemain (fråze rifondowe).

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

2. (mot d' houyeu) caisse del berlinne, do galiot.

3. (djeyolodjeye) terén plat, metou dins on fond, inte cwate hourleas, come ene mwaiye ås pwins. On dit eto: fondrî, fondrire.

Ratourneures

mwaiye so pîs : tåve-mwaiye°. mete (u: taper; u: fote; u: rimwairner) Sint-Pire (u: Sinte Mareye) el mwaiye a) mete ditrop d' aiwe dins l' farene cwand k' on fwait do pwin. Ele rimwairnêye sint Pire el mwaiye, Li farene manke, vo l' la ki brait; Elle è doet asteure aler rcweri Et l' feu dins l' for blame po k' on rhere (P.J. Dosimont). b) fé do café (u èn ôte aboere) avou bråmint d' l' aiwe.  neyî l' mônî° dins l' mwaiye.  li raclete; u: li raezete; u: li raezire°; u: li schavrece° del mwaiye. Il escrepe li mwaiye avou ene raezete. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe). F. raclette de boulanger. El tchet a tchî dins l' mwaiye dijhêye po ene feme ki ratind famile. F. enceinte. Setch avri et crou may Rimplixhèt les gregnes et les mwaiyes dijhêye po-z anoncî l' tins. El Mwaiye no di sacwantès plaeces del Walonreye, a Sour-so-Sambe (la-minme: El Mé), a Djoupeye, Esneu (la-minme: èl Mê).  So les mwaiyes (la-minme: su les Més): no d' ene plaece di Fontinne-l'-Eveke. Li Trî al Mwaiye (la-minme: Trî al Mé): no d' ene plaece d' Ive. rowe al Mwaiye (la-minme: ruwe al Mé) no d' ene plaece del Nefe.

Mots d’ aplacaedje

• tåve-mwaiye

Sinonimeye

houtche, prustin

Ratournaedjes

• F. pétrin.
• F. doline rectangulaire.