beye
Etimolodjeye
candjîS’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « beye », el pout stitchî vaici.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bɛj/ /biːj/ /biː/ (betchfessî ey)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bɛj/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
beye | beyes |
beye femrin
- (mot des mnujhîs et scrinîs) bwès metou dizo les rayes di tchmin d’ fier.
- Les piyotcheus avént des harcots po råvler inte les beyes, et rsaetchî les balasses sol costé. — Henri Lepage (fråze rifondowe).
- Il a fwait les montêyes pdivant l’ ouxh avou des beye di tchmin d’ fier.
- (mot d’ djeu) tchaeke pitit bwès stampé k’ on saye di stårer avou ene bole dins on rlomé djeu.
- A pårt les beyes et les tchesteas d' cwårdjeus
On n' a nén des cåkêyes di djoye
E ptit viyaedje
— Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 62 (fråze rifondowe).
- A pårt les beyes et les tchesteas d' cwårdjeus
Ratourneures
candjî- come on tchén e mitan d’ on djeu d’ beyes : ariver ene sadju la ki vos disrindjîz les djins.
- aveur des boles ås beyes padzo les bresses : esse nawe.
- i n’ î cnoxhèt nén dpus k’ a rfé des beyes : c’ est des biesses (paski les beyes ni cassèt måy).
- li Bon Diu djowe ås beyes : dijhêye po cwand k’ i tone.
- beye dizeu l’ tiesse.
- Sins sondjî al beye ki lyi pindeut dzeu l' tiesse, Pire Halbôssåd ala li leddimwin å matén, come i l' aveut pinsé, trover monsieu Nanård. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.69-70 (fråze rifondowe).
- roed come ene beye
- Li pont d’ bwès, lu k’ a tant des feyes
Poirté pezant,
Lu ki dmaneut roed come ene beye,
E deur corant,
Ni våt pus ene tchike ; il est halcrosse. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.159-160, “Li Vîx Molin” (fråze rifondowe).
- Li pont d’ bwès, lu k’ a tant des feyes
Parintaedje
candjî(minme sourdant etimolodjike)
Sinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjîWaitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike djeu d’ beyes so Wikipedia