Etimolodjeye

candjî

Do viebe « toker » (sinse d’ aloumer l’ feu) avou l’ cawete « -oe ».

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
tocoe tocoes

tocoe omrin

  1. feu e l’ aisse avou on glindisse divant.
    • On s’ rafurlêye dilé l’ coulot,
      Tchaeconk por lu, come des covresses
      Mågré k’ on fouxhe deus dlé l’ tocoe
      On n’ s’ afrankixh nén d’ ene divize. — Émile Lempereur (fråze rifondowe).
    • Al loumire do crasset, dji n' a discovrou k' ene plaece avou on tocoe bråmint trop ptit ki po siervi di for d' altchimisse. Lorint Hendschel, So l’ Anuti, p.193.
    • Ti ratinds quî ? Ti ratinds qwè,
      Dilé l’ toqwè qui n’ tchafîye nin ?
      Dilé l’ toqwè qui n’ tchafîye pus
      Lucien Somme.
  2. fornea d’ brike metou dvant l’ ouxh, po boure li lindje u cure les cabolêyes.
  3. pitite sitouve ås troes pîs.
    • Li grand djoû, on rtokéve on bon feu dins l’ pitit tocoe d’ fonte. Brigitte Hosslet (fråze rifondowe).
    • Ele si tneut vôssêye e s’ coujhene å noer tocoe, ås meurs blankis. Gabrielle Bernard (fråze rifondowe).
    • I pudnut Mardjo ki rboele come ene distchinnêye et l’ vegnnut ashir sol take do tocoe. Firmin Callaert (fråze rifondowe).
    • Al loumire do crasset, dji n’ a discovrou k’ ene pitite plaece avou on tocoe bråmint trop ptit po siervi d’ for d’ altchimisse. Lorint Hendschel, So l’ Anuti.
  4. sôre di tchôdron, u d’ caisson di fier, so pîs, k’ on mete des braijhes didins (po s’ ertchåfer, u po cure des tchås).

Sinonimeye

candjî

Ratournaedjes

candjî
pitite sitouve
tchôdron so pî po mete des braijhes