Etimolodjeye

candjî

Calcaedje do francès « patriote » (minme sinse).

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
patriyote patriyotes

patriyote omrin et femrin

  1. djin ki voet voltî s' patreye.
    • C' est des bons patriyotes, ces djins la Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Après aveur oyou doze bales diner l' côp d' gråce
      A ces la k' ont stî l' cåze,
      Ki l' walon patriyote a dvou mete di costé
      Do trevén d' cénk anêyes si linwe et s' frankistéLouis Lagauche, "L' inmant", Ås walons, (1947), p. 115 (fråze rifondowe).
  2. (Istwere) tins del binamêye revolucion, onk ki tént avou les revinteus do peupe, disconte li prince-eveke et ses aidants etrindjirs (prûssyins).
    • Les patriyotes ont triyonfé ! Vos m' etindoz bén ? Catrè-vint-noûf (fråze rifondowe et rarindjeye).

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
djin ki voet voltî s' payis

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin patriyote patriyotes
femrin patriyote patriyotes

patriyote omrin (purade eployî come addjectif sudjetrece)

  1. ki voet voltî s' payis.
    • Noré ni voet nén evi l’ botaye, sortot amon ls ôtes. Et les plats vegnnut todi et Noré magne come on leup… on fi d’ Nameur li glote… Fåt s’ mostrer patriyote, don ? Lucien Maréchal, Les Cayés walons, 2/2016, p. 52 (fråze rifondowe).
    • On côp, c' esteut l' årmêye kel rindeut patriyote;
      Il eviyive ces la ki n' loumént nos piyotes
      Et k' maneuvrént sol rowe dizo l' ouy d' on sordjant.
      Ou c' esteut l' gårde civike, kel tchôkive el corote
      Po dner palece ås tabeurs ki fjhént des rantamplans !
      Louis Lagauche, "Li ptit hierdî" (1926), p. 114 (fråze rifondowe).