dadrame

Walon (Rifondou)

Dobès rfondowes

dadrame

d’ adrame

Etimolodjeye

Aplacaedje di : «d’» + «adrame».

Addjectivire

dadrame (nén candjåve) (purade eployî come addjectif sudjetrece)

1. bén fwait.
   • Waitîz si c' est dadrame.

Advierbire

dadrame (nén candjåve) (purade eployî come addjectif sudjetrece)

1. d' ene manire come ça s' doet fé po esse bén fwait, comifåt.
   • Po vs dire, dji n' fwai måy rén dadrame,
     A Sinte Margarite, èn ôte côp,
     I s' fjha t on måleur avou l' trame,
     Contant so s' medaye, li båbô,
     Bén k' i fwait i, mågré s' colere ? — Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Bin v’la st-on râre èdon surmint" (fråze rifondowe).
   • I sôrtèt rålmint, vikèt lon erî do monde, magnèt foirt pôvmint, si moussèt al grosse mordiene, ovrèt timpesse, djåzèt foirt pô, passèt l' mitan des nutes, si levèt timpe, fijhèt des longuès priyires, lijhèt sovint les Sints Lives et shuvèt leu reglumint dadrame — Jean Bosly, L’ îmitåcion d’ Jèzus-Cris (ratourné di J. Bosly) (fråze rifondowe).
   • Kî çk' elzî a aprins a fé l' cinsî dadrame, ås Ancyins Bedjes ? c' est les Romins — Jean Brumioul (fråze rifondowe).

Ratourneures

1. ça vos va dadrame? : ça vos va bén? F. aller bien, tenir la forme.
2. nén d' adrame : nén djusse. F. erroné, inexact, fautif. I shût des acsegnmints rlidjeus ki n' sont nén dadrame.
3. rimete dadrame.
   • Mins l' alnute, po m' rassaetchî,
     Et m' rimete dadrame di l' ovraedje,
     Dj' inme di sinti ploure so m' vizaedje. — Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 124, "Quî dj’ so" (fråze rifondowe).

Sinonimeye

d' ene manire come ça s' doet fé

• dasgur / d’ asgur
• dassene / d’ assene
• daccion / d’ accion
• daleure / d’ aleure
• a l’ idêye
• comifåt
• dins les régues
• d' adroet

Contråve

d' ene måle manire

• a l’ assulon
• al cénk cwate deus
• al fotche al loke
• al grosse morbleu

Rilomêye do mot

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

• « Po scrire dadrame li walon d' Lidje » (po scrîre d'adram´ lo walon d' Lîdje): tite di deus lives di croejhete da Simon Stasse.

Ratournaedjes

d' ene manire come ça s' doet fé Loukîz a : comifåt

• Francès : convenablement ^(fr), correctement ^(fr)