clairté

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Bodje « clair » avou l’ cawete « -té ».

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /klɛːʀ.te/ /klɛːʀ.tɛ/ /kleʀ.te/ /klɑːʀ.te/ /klɔːʀ.te/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /klɛːʀ.te/
Ricepeures : clair·té

Sustantif

singulî	pluriyal
clairté	clairtés

clairté femrin

cwålité d' ene sacwè k' est claire, d' ene sadju wice k' i fwait clair.
- El fåt loukî al clairté do djoû — Motî Haust (fråze rifondowe et rarindjeye).
- On l' voet rén k' al clairté del lune — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe et rarindjeye).
- Vos grands ouys plins d’ loumire
  Årdèt come èn åté,
  Et vos fenès påpires
  Fruzixhèt d’ leu clairté — Émile Wiket, « Fruzions d' cour », p.48 (fråze rifondowe).
- Kéle coixhante djoye
  Po l’ ome ki passéve et k’ s’ a-st aresté
  Djusse e plin del clairté
  K’ atome sol voye ! — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Li maisse dèl djowe », 1924, p.52-53 (fråze rifondowe).
- Po poleur contimpler l' clairté sins åbion d' on candjmint, drovoz vos ouys tot å lådje di voste åme — Jean Bosly, ratournant L' imitåcion d' Djezus-Cri (fråze rifondowe).
- Gn a des gros spès nouwaedjes k' aspitèt did låvå,
  Berôlant so n' onk l' ôte, etot maxhurant l' cir.
  Tot noerixhant l' clairté do djoû — Lucyin Mahin, ratournant Baudelaire (lijhåve e-n etir vocial) (fråze rifondowe).
- C' est a cåze di t'-minme k' il ont-st ebarké dins l' noeristé;
  C' est a cåze di t'-minme k' i n' rivoeront motoit pus l' clairté ! — Lucyin Mahin.
- « Vo ndè la deus k’ houmèt d’ l’ azur !» 
  Mins noste amour serè ene loumire,
  Ene clairté po les målureus
  Ki n’ ont nole fleur a l’ botnire — Camille Gaspard.

Ratourneures

taper del clairté

Parintaedje

Ortografeyes

Divant 1900 :

clerté : E177
klârté : E203 ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

clértè : C8
clårté : S0

Li mot n’ est nén dins : C1, R13

Ratournaedjes

cwålité di çk' est clair

Francès : clarté ^(fr)
Rûsse : светлость ^(ru)