Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Bodje « caegn », avou l’ cawete « -aesse »

Prononçaedje candjî

Addjectif candjî

singulî pluriyal
omrin caegnaesse caegnaesses
femrin padrî caegnaesse caegnaesses
femrin padvant caegnaesse caegnaessès

caegnaesse omrin et femrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. k’ a on måva caractere, foirt deur.
    • Dinez m’ li foice d’ esse on pô pus caegnaesse (divant l’ moirt). Daniel Droixhe (fråze rifondowe).
    • Lès djins cagnès', c'èst come dès bouhons di spènes Motî Haust.
    • Ine feume qu'èst fwért cagnès' Motî Haust.
    • Mete des lûgnårds a on caegnaesse tchivå
    • Dju m'sovin co k'sins-èsse cagnès'
      Dj' aveûs lès dj'vès tot près du l'tièsse
      Camille Gaspard.
    • Abraracourcix, c' est lu l' mwaisse do viyaedje, fir, coraedjeus, caegnaesse et tiestouPaul-Henri Thomsin, ratournant Astérix amon lès Bèljes, 2022, p. 4 (fråze rifondowe).
  2. (mot d’ foistî) avou toplin des nuks, målåjhey a rceper, travayî (tot djåzant d' on bwès).

Parintaedje candjî

  1. fé l' caegnaesse : fé l' mawe
    • Et, qwand l’ måleûr mu pind d’zeû l’ tièsse,
      Come on coûtê qui n’ tint qu’ p'on dj’vè,
      El plèce du m’ plainde ou d’ fé l’ kègnèsse,
      Mi, dj'inme bin mîs d’ hufler m’ couplet
      Martin Lejeune, On såye sès éles, 1895.

Parintaedje candjî

Ortografeyes candjî

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Sipårdaedje do mot candjî

w. do Levant

Ratournaedjes candjî

caegnaesse
k' est målåjhey a travayî