Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Aplacaedje di : « ba » + « waite ».

Prononçaedje candjî

Mot-fråze candjî

bawaite (nén candjåve)

  1. mostere k’ on nd a d’ keure.
    • Bawaite ! ci n’ est k’ des mintreyes ! Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
    • On a rovyî do lyi dmander douvént k’ on loméve si binde « les bribeus d’ toubak » ; bawaite ! ci serè po èn ôte côp. Lucyin Mahin.
  2. mostere k’ on n’ a nén çou k’ on ratind, k’ on n’ croet nén kel fråze di dvant (u d’ après) si va passer.
    • Bawaite ! i n’ vénrè nén, il est trop couyon ! Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
    • Lu, payî ene toûrnêye ? bawaite, i n’ pout bén må ! Motî d’ Cerfontinne (fråze rifondowe).
    • Dj’ esteu reclôs dins l’ mene ; dji criyeu, dji rboerléve come on vea, dji tapéve come on sot so les bwejhaedjes ; bawaite ; gn a rén ki respondeut ! Jean Fauconnier (fråze rifondowe).
    • C’ esteut ene bele cacaye, ci revey la ; bawaite ! gn aveut tot ki rexheut foû. Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
  3. mostere li sbarmint, avou kécfeye on rprotche.
    • Bawaite ! gn aveut rén d’ ôte a fé ki d’ aler mete ene buvete lavola !
    • Dji contéve l’ inviter al dicåce ; bawaite ! vo l’ la moirt !
    • Les condjîs, cwand ça comince, on a l’ idêye k’ i n’ finiront djamåy ; bawaite ! Ça court, ça file, ça passe co pus roed k’ el vint d’ bijhe ! Georges Fay (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje candjî

Mots vijhéns candjî

Sipårdaedje do mot candjî

w. do Coûtchant, Basse Årdene

Ortografeyes candjî

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes candjî

mostere k’ on nd a d’ keure
mostere k’ on n’ a nén çou k’ on ratind
  •   Francès : bof ! peine perdue ! Fichtre !
mostere li sbarmint, avou kécfeye on rprotche
  •   Francès : ça alors !, que du contraire ! Tu penses !

Omofoneye candjî