Sujet sur Uzeu copene:Lucyin

@Srtxg

Li prumî vént d' Lucyin, a Daegne (2012) ; li sgond vént d' Pablo (?), a w:Sistinme solrece (2007).

solrece et solrin sont dnés come sinonimes. Fåt i comprinde ki -rin et -rece sont (cåzu) sinonimes po ls addjectifs di plaeçmint, et dire ålwetrece avou ålwetrin ?

Dji rsin tot l' minme ene pitite diferince : ålwetrece, a vey avou l' ålwete, metans ene maladeye di l' ålwete leye-minme ; ålwetrin, dilé l' ålwete.

« sistinme solrin » mi fé sondjî a « dilé l' solea » la k' el solea n' est nén comprins dins l' sistinme, a l’ apôzite di « sistinme solrece ».

Mins c' est putete bén mi ki comprin ene diferince la k' i nd a pont.

P.S. dji nel sintreu nén d' dire sistinme planetrin. Por mi c' est on sistinme avou ene sitoele (minme deus u troes) et ene/des planete(s) : sistinme planetrece (F. système planétaire)?

disk' asteure, dj' a fwait des noûmots avou -rece po on foirt lådje rapoirt avou l' bodje (a vey avou...), come bén espliké pa Feller dins s' papî sol cawete -rece (1912).

C' est l' veur ki dj' a djusse fwait des noûmots avou -rin po on pus stroet rapoirt (di..., å...):

• po les cossounes: leprinne, dintrinne, lepedintrinne (lepe-et-dint+-rinne), ålwetrinne, palåtrinne.
• pol topografeye antomike: copetrin [apical] et les ôtes k' egzistêynut dedja (divantrin, dirîtrin, dizotrin, dizeutrin, divintrin, difoûtrin, mîtrin); dj' a fwait "sordivintrin" po les sintimints catchîs (ki rsôrtixhèt dins les reves; fr = le surmoi ?) u catchîs å parfond del tuzance (sordivintrin d' on peupe = inconscient collectif).
• avion solrinne (= å solea). "solrin" egzistêye pol moens e-n on no d' plaece (al Vå-SInte-Ane, si dj' el tén bén), dandjreus on racourti di "pré, tchamp å solea").

Mi dj' aveut-st ahivé l' mot a on moumint ki dji n' cåzéve nén ossu bén l' walon k' asteure. A rfé dji nel rifreu nén; paski les addjectifs avou -rece c' est des addjectifs femrins, et ki sistinme c' est omrin; do côp sistinme solrece c' est ene flotche d' acoird. (li pindant omrin c' est -rê, mins i n' est nén, lu, productif, al diferince di -rece).

-rin pôreut esse ene tchuze, si on vout nén eployî -aire, po des addjectifs omrins (minme si, come el dit Lucyin, -rin (ki corespond å francès -arien/-érien) dene ene idêye di rapoirt pus stroet (sistinme solrin ça dinreut, e francès, système solarien).

(on tins on-z a eto eployî -åre, k' est l' veure cawete walon do latén -arius, come dins vicåreye, apoticåre, salåre (ci-la dji l' a-st oyou, dins l' ratourneure, "tot ovraedje merite salåre"); mins ça n' a nén pris)

Si dji freu l' årtike asteure, dj' eployreut simplumint "sistinme solaire". Les noûmots fwaits avou des cawetes walones vont foirt bén cwand l' bodje est lu minme on mot d' walon modiene (metans, maladeyes ospitalreces po fr:maladies nosocomiales c' est clapant); mins cwand l' bodje n' est nén on mot d' lingaedje roman modiene, mins on calcaedje d' ene ratourneure e sincieus latén (et k' on rtrouve li mine dins bråmint d' lingaejes, minme des cis nén romans), l' uzaedje est purade di djusse adapter l' fonolodjeye (c' est l' uzaede nén seulmint pol walon, mins po tos les lingaedjes k' eployèt ces mots la; es:solar, fr:solaire, en:solar,... notez k' e castiyan on dit bén "sol"; mins l' cawete -ar, leye, n' est nén native, li cawete native c' est -ario)