Sujet sur Uzeu copene:Lucyin

Gråces po les amidraedjes tecnikes, mins dji rcrind ki dji doeve vis disdire po l' egzimpe da Vrindts po deus råjhons.

Li prumire råjhon, c' est ki c' e-st on viebe å coplemint contrairmint à çou k' vos djhoz.

Li deujhinme råjhon est lodjike : kî c' est ki souwrè al tcholeur : les deus fossîs a cåze d' on cadåve froed, li moite ki est dedja setche et ki pout co moens si rschandi ? Pinsez vs ki les deus fossîs sont necrofiles ?

Cial li sinse di visser, clawer est totafwait lodjike. Pus hôt, on dit ki c' e-st on waxhea di blanc bwès : adon c' e-st ossu impossibe del river al tcholeur.

1. • Cwand dj' m' aprepa do lét Ki nos prindîs l' cadåve, k' esteut si froed, si setch, Dji manca do flåwi. Li sinne des deus djonneas,

Hazixhant dvins cwate plantches, li coir di ç’ pôve viye åme, M’ a rivnou tot veyant l’ imådje di s’ rowe, ey ene låme A toumé foû d’ mes ouys so l’ ombion di s’ waxhea. {{s-rif|JVri|”Vîx Lîge” (1901), p.25, “Vîx Souv’nir”}}

Pinsez vs k' il est possibe do hazi ene tchinne ou del dishazi ? Cial, sins nole måle dotance, on pout acertiner ki c' est bén l' sinse di disfé, disloyî, sketer k' est la cial djondant. Dj' ô bén insi ki l' contråve di dishazi, hazi, pout insi aveur li sinse imadjrece di loyî podbon, sins rivet ou tcholeur.

• Mins vos årîz dit ki l’ Signeur Ni voleut nén dishazi l’ tchinne Ki ratneut ses fis dvins l’ broûlî. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.85, “Li Vôye di l’Eglise” (fråze rifondowe)

Po cist egzimpe, vost interpretåcion ni xhiltêye nén : dj' ô bén ki çoula a l' aire d' on pleyonasse. Dji restchåfe ene åme ki dj' a rschandi, çoula pôreut dure po on powete surreyalisse, mins seur nén po Lejeune. Li sinse d' aloyî, acopler astok, mi shonne bråmint pus creyåve et esse cowerant avou les ôtes egzimpes di l' oteu.

1. • L' amour restchåfe et mete al fiesse, Nos deus cours k' il a bén hazi. — Martin Lejeune, "Prétimps dè coûr", 1897 (fråze rifondowe).

Po cist egzimpe...

• I gn a sol tere ene iye ureuse, Wice ki l' amour, li påye, l' acoird, Hazit dvins des åmes djenereuses. — Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 125, "Lu famile èst-one île ureûse" (fråze rifondowe).

... fåreut ki dj' voeye cwè cwand dji rårè li deure plake di mi ordinateur k' a dhoté. Si dji so di boune sovnance, li fråze esteut pus longue après et c' esteut eployî come addjectif. Gn a-st ossu ene deujhinme råjhon ki fwait ki dji cåzu totafwait seur ki c' e-st èn adjectif, c' est k' e walon do Levant, les viebes come prusti fjhèt -ixh å prezint et c' est todi come çoula ki dj' elzès rashî.

S' on louke al prumire version https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=hazi&diff=404475&oldid=397487, on voet k' i gn a nou pont. Cwand i gn a des fråzes ki sont trop longues, i m' atome di lzès racourti sins mete on [...].

1. • I gn a sol tere ene iye ureuse,</br>Wice ki l' amour, li påye, l' acoird,</br>Hazis dvins des åmes djenereuses{{s-rif|MLej|"Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 125, "Lu famile èst-one île ureûse"}}

Houte des egzimpes ki dj' a-st astitchî sol wiccionaire, dj' a-st ossu veyou ci sinse dvins d' ôtes edroets, mins i n' m' ahåye nén do mete deus côps on minme scrijheu po on minme sinse.

Mi profeseur di latén dit k' on pout todi nén shure li motî si çoula ni dût nén avou l' contecse. Cial, amon ces deus scrijheus, li sinse di loyî podbon est, pinse dju, li pus lodjike.

Ci n' est nén l' prumî côp ki dji trouve des sinses ki n' sont nén dvins les motîs : loukîz å sinse volter do viebe pidjoler.

Amiståvmint

Abén ! Proficiate ! Vos n' estoz nén tchitche d' esplikêyes.

Come c' est vos k' a lî les bokets e-n etir, rimetoz don les sinses ki vos av trové, ki vnèt bén di "hazi" = ribouler - c' est come ça ki dj' kinoxheu l' minme accion - on clå k' a raloyî deus plantches (dji l' a fwait mi-minme co traze côp cwand dj' ovréve addé on scrinî tins des vacances).

Motoit mete les sinses onk après l' ôte, a pårti des cis ki sont toprès di l' idêye do tayon-bodje (tchåfer), eviè les cis ki sont l' pus lon (ribouler on clå). Ou l' contråve (veyanmint ki c' est l' sinse di "ribate li ponte do clå" k' esteut l' pus eployeye e 20inme sieke + dins l' ratourneure "rihazi l' clå" = fr. enfoncer le clou = insister). On pôreut ossu fé deus etimolodjeyes diferinnes, come divins l' DTW, li "chainon manquant" estant li rivaedje di rivets al tcholeur, k' on n' ritrouve pus dins l' documintåcion (motîs et fråzes d' oteur). Dji vos lai decider et fé come vos l' pinsez.

Po [[dihazi]], on nel rifond nén avou -s-, come tos les mots di(s)-h... (dihoter, dihaler...). Notanmint po n' nén awè d' l' acmaxhaedje grafike avou l' betchfessî SH. Ossu paski c' est tos mots do Levant, la k' låvå, n a todi l' betchete di- (sins S); did la les scrijhas come "di(s)handi"... do E1. Avou ça k' ces mots la dinèt on "bea" assimilaedje dh- => th (/thoté/ /thalé/ /i thè/). Gn a on bea egzimpe espontané sol modêye del Viye Såm (a li dhaler di s' paltot) (et l' cene d' Esneu : i dhèt ?) del Bijhe et l' Solea.

Condoleyances po voste éndjole ! ça nos pind å nez a tertos (dj' end a ene ki cmince a behoter ossu !!!).