|
[[Imådje:djaler.jpg|framed|right|Il a bén djalé: li vevî est edjalé]]
<FONT COLOR="#ff0000"><B>djaler</B></FONT> [[Codjowaedje bouter|Codjowaedje]]
<B>I. </B>[v. sins djin] fé on tins wice ki l' aiwe toûne a glaece. <I>Il va djaler del nute: les stoeles xhinèt des dints</I>. <I>Schoyoz l' feu, Zabele, Pu vnoz dins mes djnos; Po nos tni tchôd cwand i djale, Recoulotans nos</I> ([[J. Bertrand]]). <span lang=fr>F. geler</span>.
<FONT COLOR="#0000ff"> >> djaler tot blanc: </FONT>djaler et k' on croet k' on-z a spårdou ene blanke poure totavå. On dit eto: [[Motî:reler|reler]], [[Motî:mårler|mårler]]. <span lang=fr>F. gelée blanche</span>.
<FONT COLOR="#0000ff"> >> djaler a furlotches:</FONT> djaler et k' gn a come des furlotches ki pindèt ås coxhes. On dit eto: [[Motî:djivronde|djivronde]]. <span lang=fr>F. givrer</span>.
<FONT COLOR="#0000ff">>> djaler a tchandeles ; djaler a glaece:</FONT> djaler foirt, et k' gn a des tchandeles di glaece après les toets.
<FONT COLOR="#0000ff">>> djaler a biesse</FONT>; u:
<FONT COLOR="#0000ff">djaler a pire finde:</FONT> djaler foirt. rl a: fé [[Motî:xhilter|xhiltant]].
<FONT COLOR="#0000ff">>> pus djale-t i, pus strénd-t i:</FONT> dijhêye cwand ça va todi pus må.
<FONT COLOR="#0000ff">>> i n' djale nén so l' mårlaedje:</FONT> cwand il a mårlé (relé), et k' ça dmeure, li nute ki vént, i n' ridjalrè nén.
<FONT COLOR="#0000ff">>> raetchîz dso et priyîz l' Bon Diu k' i djale !:</FONT> dijhêye po balter ene sakî k' a spiyî on casson: s' i djale, les bokets si vont rcoler.
<B>II.</B> [v.s.c.]
<B>1.</B>dins les djeus d' efant, end aler pus lon erî di çou k' on doet trover. <I>Ti djales… asteure ti broûles</I>. rl a: [[Motî:broûler|broûler]]. F. <span lang=fr>s'éloigner </span>.
<B>2.</B> (uzaedje disconsyî) [[Motî:edjaler|edjaler]]. <I>Mes fleurs djalèt l' ivier</I>.
<B>III.</B> (uzaedje disconsyî) [v.c.] [[Motî:edjaler|edjaler]]. <I>Li froed a djalé mes canadas</I>.
Disfondowes: <span lang=wa-feller><FONT COLOR="#800080">djaler</FONT>, djalè, djèler</span> Etimolodjeye: latén <span lang=la>gelare</span> (minme sinse), avou [[a-divnance del voyale do prumî pî]].
| <B><FONT COLOR="#ff0000">djalant</B></FONT> [addj.] <FONT COLOR="#ff0000">fé djalant.</FONT> fé on tins k' i djale. <I>I fwait djalant, ouy</I>. rl a: [[Motî:cayî|cayant]], edjalant. <span lang=fr>F. glacial</span>.
Disfondowes: <span lang=wa-feller><FONT COLOR="#800080">djalant</FONT>, djèlant, djalont</span>.
| <B><FONT COLOR="#ff0000">djalaedje</B></FONT> [o.n.] [[Motî:djalêye|djalêye]]. <I>Gn aveut yeu on foirt djalaedje</I>. <span lang=fr>F. gel</span>.
Disfondowes: <span lang=wa-feller><FONT COLOR="#800080">djaladje</FONT>, djalèdje, djalâdje, djèlâdje</span>.
Parintêye:
* [[Motî:djalêye|djalêye]].
* [[Motî:djalter|djalter]]
* [[Motî:edjaler|edjaler]].
* [[Motî:disdjaler|disdjaler]], [[Motî:ridjaler|ridjaler]], [[Motî:redjaler|redjaler]].
* [[Motî:djelêye|djelêye]]
| 