Rawete:Codjowaedje do walon/tchessî
Codjowaedje do viebe tchessî
Viebe del deujhinme troke
avou candjmint SS ⇨ S divant ene cossoune.
| Môdes sins djin | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Erirece | |
| Infinitif | tchessî | aveur/awè tchessî |
| Djerondif | e/tot tchessant | e-z/tot-z åyant tchessî |
| Pårticipe | tchessant | tchessî tchesseye (femrin) |
| Indicatif | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Ripassé prezint | |
| dji (dj’) | tchesse | a tchessî |
| ti/to (t’) | tchesses | as tchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | tchesse | a tchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | tchessans | avans tchessî |
| vos (vs) | tchessîz | av(oz) tchessî |
| i/ele (il/elle) | tchessèt tchesnut |
ont tchessî |
| Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
| dji (dj’) | tchessive | aveu tchessî |
| ti/to (t’) | tchessives | aveus tchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | tchessive | aveut tchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | tchesséns | avéns tchessî |
| vos (vs) | tchessîz | avîz tchessî |
| i/ele (il/elle) | tchessént | avént tchessî |
| Erirece | Ripassé erirece | |
| dji (dj’) | tchessa | ava tchessî ouri tchessî |
| ti/to (t’) | tchessas | avas tchessî ouris tchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | tchessa | ava tchessî ourit tchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | tchessîs | avîs tchessî |
| vos (vs) | tchessîz | avîz tchessî |
| i/ele (il/elle) | tchessît | avît tchessî |
| Futur | Ripassé futurrece | |
| dji (dj’) | tchesrè | årè tchessî |
| ti/to (t’) | tchesrès | årès tchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | tchesrè | årè tchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | tchesrans | årans tchessî |
| vos (vs) | tchesroz | åroz tchessî |
| i/ele (il/elle) | tchesront | åront tchessî |
| Suddjonctif | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Erirece | |
| ki dji (dj’) | tchesse | åye tchessî |
| ki ti/to (t’) | tchesses | åyes tchessî |
| k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | tchesse | åye tchessî |
| ki nos/dji (ns/dj’) | tchessanxhe | åyanxhe tchessî |
| ki vos (vs) | tchessîxhe | åyoxhe tchessî |
| k’ i/ele (il/elle) | tchessexhe tchesnuxhe |
åyexhe tchessî euxhnuxhe tchessî |
| Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
| ki dji (dj’) | tchessaxhe | euxhe tchessî |
| ki ti/to (t’) | tchessaxhes | euxhes tchessî |
| k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | tchessaxhe | euxhe tchessî |
| ki nos/dji (ns/dj’) | tchessénxhe | euxhénxhe tchessî |
| ki vos (vs) | tchessîxhe | euxhîxhe tchessî |
| k’ i/ele (il/elle) | tchessénxhe | euxhénxhe tchessî |
| Condicioneu | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Erirece | |
| dji (dj’) | tchesreu | åreu tchessî |
| ti/to (t’) | tchesreus | åreus tchessî |
| i/ele/on (il/elle/on-z) | tchesreut | åreut tchessî |
| nos/dji (ns/dj’) | tchesréns | åréns tchessî |
| vos (vs) | tchesrîz | årîz tchessî |
| i/ele (il/elle) | tchesrént | årént tchessî |
| Kimandeu | ||
|---|---|---|
| Prezintrece | Erirece | |
| tchesse | åye tchessî | |
| tchessans | åyanxhe tchessî | |
| tchessîz | åyoxhe tchessî | |
Notule d’ esplikêyes :
- li sene « / » schåye les diferins ådjeus a çt edroet la.
- les djins inte åtchetes c’ est dvant ene voyale
- li pårticipe prezintrece est rålmint eployî foû do djerondif.
- dins l’ djerondif, li cogne tot c’ est po Lidje Hôte Årdene.
- el deujhinme djin do singulî, c' est l' cogne camaerådrece k' est rålmint eployî.
- dins les pronos sudjets des cåzants pluriyals, dji c’ est po Mîtrinne eyet Basse Årdene.
- dins l’ indicatif/suddjonctif prezintrece, a l’ 3inme djin do pluriyal, les cognes -èt/-exhe c’ est po Lidje, ÅrdenSi et Cerfontinne et les cognes -nut/-nuxhe c’ est po Nameur, Tchålerwè et l’ Braibant walon.