Rawete:Codjowaedje do walon/boere
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
Môdes sins djin | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
Infinitif | boere | aveur/awè beu |
Djerondif | e/tot boevant | e-z/tot-z åyant beu |
Pårticipe | boevant | beu / boevou boevowe (femrin) |
Indicatif | ||
---|---|---|
Prezintrece | Ripassé prezint | |
dji (dj’) | boe | a beu |
ti/to (t’) | boes | as beu |
i/ele/on (il/elle/on-z) | boet | a beu |
nos/dji (ns/dj’) | boevans | avans beu |
vos (vs) | boevoz | av(oz) beu |
i/ele (il/elle) | boevèt boeynut / boevnut |
ont beu |
Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
dji (dj’) | boeveu | aveu beu |
ti/to (t’) | boeveus | aveus beu |
i/ele/on (il/elle/on-z) | boeveut | aveut beu |
nos/dji (ns/dj’) | boevéns | avéns beu |
vos (vs) | boevîz | avîz beu |
i/ele (il/elle) | boevént | avént beu |
Erirece | Ripassé erirece | |
dji (dj’) | boeva | ava beu ouri beu |
ti/to (t’) | boevas | avas beu ouris beu |
i/ele/on (il/elle/on-z) | boeva | ava beu ourit beu |
nos/dji (ns/dj’) | boevîs | avîs beu |
vos (vs) | boevîz | avîz beu |
i/ele (il/elle) | boevît | avît beu |
Futur | Ripassé futurrece | |
dji (dj’) | boerè | årè beu |
ti/to (t’) | boerès | årès beu |
i/ele/on (il/elle/on-z) | boerè | årè beu |
nos/dji (ns/dj’) | boerans | årans beu |
vos (vs) | boeroz | åroz beu |
i/ele (il/elle) | boeront | åront beu |
Suddjonctif | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
ki dji (dj’) | boeve / boexhe / boeye | åye beu |
ki ti/to (t’) | boeve / boexhe / boeyes | åyes beu |
k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | boeve / boexhe / boeye | åye beu |
ki nos/dji (ns/dj’) | boevanxhe | åyanxhe beu |
ki vos (vs) | boevoxhe | åyoxhe beu |
k’ i/ele (il/elle) | boevexhe boeynuxhe / boevnuxhe |
åyexhe beu euxhnuxhe beu |
Erirece durant | Ripassé erirece durant | |
ki dji (dj’) | boevaxhe | euxhe beu |
ki ti/to (t’) | boevaxhes | euxhes beu |
k’ i/ele/on (il/elle/on-z) | boevaxhe | euxhe beu |
ki nos/dji (ns/dj’) | boevénxhe | euxhénxhe beu |
ki vos (vs) | boevîxhe | euxhîxhe beu |
k’ i/ele (il/elle) | boevénxhe | euxhénxhe beu |
Condicioneu | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
dji (dj’) | boereu | åreu beu |
ti/to (t’) | boereus | åreus beu |
i/ele/on (il/elle/on-z) | boereut | åreut beu |
nos/dji (ns/dj’) | boeréns | åréns beu |
vos (vs) | boerîz | årîz beu |
i/ele (il/elle) | boerént | årént beu |
Kimandeu | ||
---|---|---|
Prezintrece | Erirece | |
boes | åye beu | |
boevans | åyanxhe beu | |
boevoz | åyoxhe beu |
Notule d’ esplikêyes :
- li sene « / » schåye les diferins ådjeus a çt edroet la.
- les djins inte åtchetes c’ est dvant ene voyale
- li pårticipe prezintrece est rålmint eployî foû do djerondif.
- dins l’ djerondif, li cogne tot c’ est po Lidje Hôte Årdene.
- el deujhinme djin do singulî, c' est l' cogne camaerådrece k' est rålmint eployî.
- dins les pronos sudjets des cåzants pluriyals, dji c’ est po Mîtrinne eyet Basse Årdene.
- dins l’ indicatif/suddjonctif prezintrece, a l’ 3inme djin do pluriyal, les cognes -èt/-exhe c’ est po Lidje, ÅrdenSi et Cerfontinne et les cognes -nut/-nuxhe c’ est po Nameur, Tchålerwè et l’ Braibant walon.