Rifondaedje toezer/toizer, mostî/moustî, pal djoû d' ouy pont al fén des egzimpes

5
Scribus electronicus (copinercontribouwaedjes)

Bondjoû Lucyin,

1°) Rifondaedje toezer/toizer/twezer

teûzer (!arch) [E1]; twèzè [C8,S0]; twèzer [E1,E34,O4]; twazer [S0]; twèser [E34]; toizé [E203

Dji m' a-st apinsé k' faleut rfonde l'årtike "toezer" ca li fôme "teûzer" ni si trouve pår ki dvins l' [E1] riwaitî come on vî prononçaedje dismetant k' tos les egzimpes et tos les motîs do Levant scrijhèt twèzer.

2°)

a) Rifondaedje di mostî/moustî

I m' shonne ki l' rifondaedje a stî decidé rapôrt å no d' plaece Moustî, mins totes les cognes divins les motîs metèt "mostî". Et ezès belès-letes, c' est tot fén parey.

moustî [R11]; mostî [E1,E34,E170,E177,E203]; mosstî [E184]

b) Dalieurs, sav ki c' est l' code po les viyès rifondowes pus waire eployeyes ? R7 ? R13

3°) Pal djoû d' ouy ou pol djoû d' ouy

Copene:pal djoû d’ ouy @Li Bioutî, dji clintche puvite po si avuzion.

4°) Fåt i mete on pont al difén di tchaeke egzimpe, ou fwait on come amon nos coperes inglès et francès?

Loukîz å messaedje da @Li Bioutî :

3. Vaici nerén, dji n' comprind nén pocwè ç' ki des egzimpes k' i gn a (des fråzes) si scrîrént avou on pont (sourdant nén cnoxhou ou nou sourdant) et des ôtes nén (sourdant cnoxhou). Al copete do martchî, dins l' egzimpe ki vos dnez: "# *Dispoy kibén d' anêyes sereut i bén la dzeur { {s-rif|HSim|"Li moirt di l' åbe}}", c' e-st ene fråze tote etire, avou on sudjet, on viebe, etet. Ene fråze si scrît avou ene grande lete al betchete (vos l' fijhoz) et on pont (vos nel fijhoz nén - adon k' c' est vaici ene kesse et, do côp, c' est co pus drole di n' rén mete å coron). Dins l' wiccionaire francès, les fråzes d' egzimpe sont bén traiteyes come des fråzes:

Metans: "# * { {exemple | lang=fr

| Essentiels à l’équilibre du sol, les '''collemboles''' constituent une vaste famille composée de petits animaux discrets mais efficaces.

| source=Fiche ''Les collemboles'', aujardin.info, 2018}}"

Dins l' wiccionaire inglès eto:

Metans: "# : { {ux|en|Przewalski's horses are the only remaining '''wild''' horses.}}"

Amiståvmint

Lucyin (copinercontribouwaedjes)

oyi, pol djoû d'oûy [E170]; pal ... ricopyî da Mårtén Ldjonne (w:Martin Lejeune) k' est d' après Vervî, la k' tos les O divnèt A (paye = poye; costâre = lidjwès costore = rif. costeure.


Dji rmete tos les årtikes daccion.

Lucyin (copinercontribouwaedjes)

Rifondaedje toezer/toizer/twezer

Oyi, c' est clair ki si on a -eû- + -wè- + -wa-, c' est a rfonde avou l' betchfessî OE (nén OI, ca adon, i nos fåreut -wè- + -wa- + -ô- + -oû- ET SINS -eû-.

Avou ça ki: li disfondowe teyorike Viye Såm / Condroz lidjwès / Hu, "tûzer" m' a todi shonné esse li sourdant do viebe "tuzer": toezer dins s' tiesse les ca et les ma, c' est vårmint "pinser". Dj' a minme ene abayeye [hypothèse] ki l' mot s' åreut spårdou avou les moennes di l' abeye di Ståvleu. Mins dji vos l' dene po çou k' ça m' costêye !

Scribus electronicus (copinercontribouwaedjes)

A°) Rifondaedje toezer/toizer/twezer

Po toizer, m' shonne ki c' est l' betchfessî "we" ki dût l' mî. Oudonbén, on divreut prononcî wa a Nameur et avå l' Årdene.

| teûzer = E1 [!arch]

| toezer = R10

| toizé = E203 oi=OK we=OK

| twazer = S0 oi=OK we=OK oe=OK

| twèser = E34,JMign oi=OK we=OK

| twèzè = C8,C13,S0 oi=OK we=OK !oe=//!

| twèzer = E1,E34, O4, C9, JVri

|- = R13,O3

Li betchessî "oe" e-st ene aroke pol walon do mitan et do levant et sortot po les deus pus fameus walons (Lidje et Nameur). Li betchfessî we n' ahåye nén pår e S0 la ki vike pus di tchivroûs ki di djins.

https://wa.wikipedia.org/wiki/Betchfess%C3%AE_oi

B°) Poloz vs responde ås kesses sol rifondaedje do moustî/mostî et sol kesse des ponts al fén des fråzes d' egzimpe?

C°)Pout on foirdjî on modele {{ca-fem|wa}} po tos les caracteres d' feme?

On-z åreut insi dôrlinne (feme nawe) tchåtchoûle (feme ki ploure) turlurete (feme nén serieuse), clapete (feme ki djåze bråmint)

Lucyin (copinercontribouwaedjes)
  1. po twezer, si on n' rifond nén avou -oe-, dj' el wådreu avou -we- veyanmint ki li rfondaedje avou -oi- n' ahåye nén tot l' Coûtchant walon (et l' payis d' Bietris-Bouyon) la k' on dvreut awè *tôzer (*tônzer) et *toûzer (come môrt / moûrt...). C' est l' veur ki po -oe- i manke li disfondowe -è- (tèt, modè, dèt) ki rascove TOT l' MITAN del WALONREYE (dins vosse tåvlea: C13,S0 sereut *tèzer (loukîz l' mape di "froed") https://alw.uliege.be/alw/?alw_volume=1&alw_page=162 (porshure li bae di dvizes so Berdelaedjes)

2. moustî <> mostî: Dji wådreu "moustî", a môde di sorwalonde OU/O (come souner, moumint...) veyanmint li cwantité d' eployaedje do no d' veye "Moustî (so Sambe)" (et li rlomêye di ses deus scrijheus Emile Gilliard et Gabrielle Bernard.

3. Po les fråzes :

  • sins sourdant : pont SCRîT al fén.
  • avou l' modele {{s|...}} u {{s-rif|...}}: c' est l' modele ki scrît l' pont !!!!. Li seule rujhe, c' est avou les ponts di dmande: ces-la, elzès fåt scrire. Loukîz a pouss.
  • Oufti ! Dji vén d' m' abaiti ki l' pont est metou dirî l' sourdant. => OYI, on l' pout wårder al fén del fråze. Mande escuze ! Dji n' les rsaetchrè pus. Mins elzès fåt i wårder après l' sourdant ?
Répondre à « Rifondaedje toezer/toizer, mostî/moustî, pal djoû d' ouy pont al fén des egzimpes »